Vildštejn u Chrudima – zamek

Historia

   Zamek Vildštejn został wzniesiony pod koniec XIII wieku, a jego pierwszym znanym właścicielem był Hrabiše z Paběnic, poświadczony źródłowo w 1315 roku w trakcie sporu majątkowego z klasztorem Vilémov. Spór dotyczył między innymi pobliskiej góry Oheb (na której także powstał zamek pod koniec XIV wieku), ponieważ zamykała ona od południa około 650-metrowej długości cypel, po którego północnej stronie stał Vildštejn. W 1348 roku synowie Hrabiša, Petr i Oldřich, zwrócili ją vilémovskiemu klasztorowi, przy czym Oldřich użył wówczas przydomku z Vildštejna, a sam dokument został wystawiony na zamku. Jego niemiecka nazwa Vildštejn prawdopodobnie pochodziła od jego położenia w dzikim i wciąż słabo zaludnionym regionie.
   Potomkowie Hrabiše z Paběnic dzierżyli Vildštejn do końca XIV wieku. Na początku okresu wojen husyckich wraz ze zdobytym klasztorem w Vilémovie przejął go Jan Hertvík z Rušinova, lecz już w 1436 roku nowym właścicielem został Jan z Dubé. Przyłączył on majątek Vildštejn do swych dóbr žlebskich, a opuszczony zamek pozostawił swemu losowi. Jako opuszczona ruina Vildštejn został wspomniany w 1499 roku.

Architektura

   Zamek wybudowano na stromej i wysokiej skale, pierwotnie opadającej stromymi skarpami na lewy brzeg rzeki Chrudimki. Skała z trzech stron miała niemal prostopadłe do doliny rzeki ściany, a tylko na północy funkcjonowało połączenie z otaczającym terenem, choć nawet tam wzniesienie było tak strome, że jedynym wejściem na jego szczyt były drewniane schody lub drabiny. Tak więc wjazd konno na zamek górny był niemożliwy. U podstawy skały na terenie północnego podzamcza odnaleziono ślady murowanych obwarowań z fragmentem wydłużonej, półokrągłej wieży lub baszty. Usytuowany na szczycie skały rdzeń zamku pośrodku  zajmowała budowla, najpewniej o wieżowym charakterze. Po stronie zachodniej usytuowany był czworoboczny, prawdopodobnie mieszkalny budynek, a drugi umieszczono po przeciwnej stronie. Pomiędzy nim a centralnie położoną skałką funkcjonowało jedynie wąskie przejście, zamek górny nie posiadał więc dziedzińca.

Stan obecny

   Do dnia dzisiejszego z zamku przetrwały fragmenty muru obwodowego, niestety jednak w latach 1925–1935 bezpośrednie otoczenie zamku zostało całkowicie przekształcone w związku z budową tamy. Poziom rzeki podniósł się tak wysoko, iż obecnie około jednej trzeciej skały zamkowej wystaje ponad jej taflę. Kolejną interwencją było przeprucie tunelu w skale zamkowej bezpośrednio pod fundamentami zamku, przy czym bezpowrotnie zniszczono teren dawnego podzamcza.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Východní Čechy, t. VI, red. Z.Fiala, Praha 1989.