Vícov – zamek Ježův

Historia

   Pierwsza wzmianka pisana o zamku pojawiła się w 1355 roku w przydomku  niejakiego Henzlina, który wcześniej pisał się z Lešan. Kolejna informacja pojawiła się w 1379 roku, kiedy to margrabia morawski Jošt (Jodok) oddał miejscowe dobra wraz z zamkiem Oldřichowi z Boskovic. Dziesięć lat później w Vícovie osiadł Jan Ozor z Boskovic, od którego imienia okoliczna ludność zaczęła nazywać zamek Ježowym (Ješkowym). Rozbójnicze grabieże nowego właściciela sprowokowały karną wyprawę, poprowadzoną przez wojska pod dowództwem Petra z Kravař. Po zdobyciu zamku, w zamian za zasługi przy jego obleganiu, margrabia podarował go Petrowi z Kravař, który najpewniej jednak nie przeprowadził żadnej odbudowy. W 1407 roku kolejny właściciel miejscowych dóbr, Jan Puška z Kunštátu, sprzedał je swemu bratu Heraltowi. W okresie tym zamek prawdopodobnie był już niezamieszkaną ruiną.

Architektura

   Do budowy zamku wykorzystano stare grodzisko z epoki brązu, wykorzystywane później także przez ludność słowiańską. Wzniesiono je na podłużnym cyplu, którego stoki na północy opadały ku rzece Hloučela, a na południu ku Repeškiemu potokowi. Całe założenie zajmowało rozległy obszar terenu. Po wschodniej stronie ulokowano  długie na 190 metrów i szerokie na 32-53 metry podzamcze, które przedzielono przekopem i ziemnym wałem. Przypuszcza się, iż jego obwarowania w większości były drewniane, choć po południowej stronie jego zachodniej części widoczne są także fragmenty kamiennych murów. Przy zabudowie gospodarczej podzamcza nie ma już wątpliwości, cała została wzniesiona w lekkiej konstrukcji szachulcowej lub drewnianej. Czubek podzamcza zabezpieczał wyciosany w skale przekop o szerokości 16 metrów i głębokości 5 metrów. Mijała go droga dojazdowa ze wsi Vícov, która skręcała południowym uboczem i tam osiągała podzamcze.
   Środkową część zamku od podzamcza oddzielał ziemny wał i sucha fosa o szerokości 18 metrów i głębokości aż 7 metrów. Część ta miała kamienny mur obronny o kształcie trapezu, pośrodku którego we wschodniej części nie można wykluczyć wieży bramnej. Z pewnością czworoboczna wieża stała w narożniku północno – wschodnim, kolejna być może w narożniku południowo – wschodnim. Przed bramą w odległości 3,2 metra umieszczona była kamienna podpora drewnianego mostu. Wewnątrz, na dziedzińcu przy wewnętrznych ścianach murów obronnych ustawiono parę murowanych, podpiwniczonych budynków o drewnianej nadbudowie górnych partii.
   Zamek górny broniony był kolejnym, tym razem szerokim na 15 metrów przekopem. Drewniany most który nad nim przerzucono oparty był na kamiennych filarach. Główną obronę zapewniał obwód grubych na 2,3 metry murów obwodowych, wydzielających z grubsza prostokątny dziedziniec o wymiarach 25 x 53 metry. W jego zachodniej, najbezpieczniejszej części usytuowano budynek mieszkalny o charakterze wieży. Za nim od reszty górskiego grzbietu oddziałał zamek masywny, szeroki na 24 metry i głęboki aż na 10 metrów przekop. Po stronie północnej rdzeń zamku chroniły grube aż na 4 metry zewnętrzne obwarowania (mogły być zwieńczone częstokołem lub palisadą), które prawdopodobnie tworzyły z tamtej i z zachodniej strony parcham. Pozostała zabudowa dziedzińca była skromniejsza, zapewne o konstrukcji szachulcowej. W północno – wschodnim narożniku o jej istnieniu świadczą relikty piwnic, kolejny budynek zapewne stał w narożniku południowo – wschodnim.

Stan obecny

   Spośród murowanych części zamku przetrwały do dnia dzisiejszego jedynie nikłe relikty. O wiele czytelniejsze są obwarowania ziemne, rozgraniczające i zabezpieczające niegdyś wszystkie trzy główne elementy zamku. Vícov znajduje się obecnie na terenie poligonu wojskowego, nie prowadzą więc do niego żadne znaki turystyczne, choć wejście na jego obszar nie jest zabronione.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí. Dodatky, Praha 2007.