Historia
Pierwsza wzmianka o osadzie Velká Polom pojawiła się w 1288 roku w przydomku niejakiego Weikharda i prawdopodobnie z tym okresem można wiązać założenie miejscowej rycerskiej siedziby. Kolejny przekaz źródłowy z 1377 roku pozostawił informację, iż Polom należała wówczas do Jindřicha Bítovskiego z Bítova i Hrabyně. W 1416 roku użyto po raz pierwszy nazwy „Velká”, by odróżnić wieś od niezbyt odległej miejscowości Pusté Polomi. Najpewniej w okresie tym rycerskie sioło rozbudowano do formy niedużego, ale murowanego zamku. Kolejne, tym razem renesansowe przekształcenia budowli miały miejsce po 1573 roku, lecz już od początku XVII wieku służył on tylko za budynek administracyjno-gospodarczy. Funkcję spichlerza zamek pełnił aż do początku XX wieku.
Architektura
Zamek zbudowano na wilgotnym, podmokłym terenie w otoczeniu pięciu stawów. Otrzymał on w planie kształt czworoboku o wymiarach 36 x 34,5 metra z zachodnim bokiem lekko załamanym, otoczonego przez nawodnioną fosę o głębokości około 6 metrów i szerokości od 10 do 17 metrów. Wysokość murów obronnych szacuje się na około 15 metrów, przy czym początkowo były one zwieńczone krenelażem lub drewnianym gankiem obronnym. Obwód murów, wzmocnionych w narożach wysokimi na 6,5 metra przyporami, wydzielał wewnątrz przestrzeń dziedzińca wielkości około 16 x 19 metrów w którego południowym rogu umieszczona została studnia. Zabudowę mieszkalną i gospodarczą rozlokowano regularnie przy wszystkich ścianach wewnętrznych, tak iż otaczała ona cały dziedziniec. Budynki posiadały sklepione piwnice i początkowo wysokość tylko jednego piętra. Wjazd do zamku o szerokości 2,5 metra umieszczony został mniej więcej pośrodku kurtyny północnej i poprzedzony był zwodzonym mostem. Za nim przejazd bramny na dziedziniec przechodził następnie korytarzem poprzez zabudowania mieszkalno – gospodarcze.
Stan obecny
Obecnie dawny zamek znajduje się w formie ruiny, będącej pozostałością przebudowanej w czasach nowożytnych budowli. Zabytek jest zaniedbany, a z powodu rozkradzenia elementów drewnianych i zniszczeniu dachów, zawaleniu uległa jego osłabiona wilgocią wschodnia ściana. Nie zachowały się również żadne ściany wewnętrznych podziałów. Całość w okresie letnim pokryta jest bardzo gęstą i prawie uniemożliwiającą zwiedzanie bujną roślinnością, co utrudnia także fotografowanie.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Strona internetowa hrady.cz, tvrz Velká Polom.
Strona internetowa wikipedia.org, Velká Polom (tvrz).