Historia
Zamek powstał z inicjatywy margrabiego morawskiego Karola Luksemburskiego, późniejszego króla czeskiego i cesarza. Spośród licznie ufundowanych przez niego budowli była to jedyna wzniesiona przez niego warownia na terenie Moraw. W dokumencie z 1340 roku zadeklarował on chęć zbudowania na górze Tepenec zamku Twigenberg, który miał kontrolować pobliski szlak. Do inwestycji tej teren odsprzedał mur biskup ołomuniecki Jan Volek. Gdy Karol został królem, zamek przeszedł na jego brata, margrabiego Jana Henryka, za którego uzyskał kolejną nazwę – Karlsburg. Dopiero w drugiej połowie XIV wieku, po czasach margrabiego Jana Sobiesława, utrwaliła się nazwa zamku Tepenec, zaczerpnięta od góry na której został wzniesiony. W okresie tym zarządzany był przez burgrabiów, spośród których znani są: Svatobor Ganzar z Domašova, Unka z Majetína i Jindřich z Nevojic. Zamek został zniszczony w ostatnich latach XIV wieku, w trakcie wojny margrabiego Jodoka z Prokopem. W 1406 roku opisywany był jako niezamieszkana ruina.
Architektura
Zamek usytuowano na masywnym cyplu w dolinie na wschód od potoku Trusovickiego. Jego rdzeń o wymiarach 30 x 19 metrów wyznaczony był przez grube na 2 metry mury, na samym szczycie skalistego wzniesienia. W ich obręb wchodzić mógł prostokątny w planie budynek, możliwe jest również, iż był to popularny w Czechach schemat zamku dwupałacowego z dwoma budynkami naprzeciwko siebie, połączonymi krótkimi kurtynami murów i wydzielającymi niewielki dziedziniec pomiędzy sobą. W takim wypadku dom południowo – wschodni byłby znacznie skromniejszy, mieściłby też bramę wjazdową.
Po stronie wschodniej znajdowało się podzamcze, otaczające zamek górny z dwóch stron i chronione murem obronnym o grubości 1,5 metra. Od strony opadających stoków na północy, wschodzie i południowym – wschodzie poprzedzał je szeroki na 8 metrów przekop oraz ziemny wał z zaokrągleniem na północy, pierwotnie mieszczącym dodatkowe drewniano – ziemne obwarowania chroniące znajdującą się zaraz obok bramę. Jeszcze niżej od północy i wschodu wzniesiono trzeci pas murów, zaopatrzonych mniej więcej pośrodku w pięcioboczną basteję, otwartą od wewnątrz i skierowaną ostrogą (ostrzem) na zewnątrz. Budowla ta jest o tyle ciekawa, iż powstała jeszcze w okresie przedhusyckim. Bramę najpewniej umieszczono na północy, na pagórku oddalonym o 9 metrów od obwarowań.
Unikatem są obwarowania przedpola zamku, wysunięte w północno – wschodnią część grzbietu. Wydzieliły one szerokie na około 110 metrów i długie na aż 370 metrów zewnętrzne podzamcze, zakończone poprzecznym przekopem i owalnym dziełem obronnym o wymiarach około 15 x 12 metrów. Było to pierwotnie prehistoryczne grodzisko z epoki brązu, którego wały wykorzystali ponownie średniowieczni budowniczowie. Umieszczono w nich murowaną bramę o ścianach przejazdu wciąż zachowanych do wysokości półtorej metra.
Stan obecny
Ruiny rdzenia zamku były jeszcze w latach 70-tych XX wieku całkiem dobrze widoczne, niestety jednak w dużej mierze zostały zniszczone w 1976 roku w trakcie wydobywania budulca z pobliskiego kamieniołomu. Do czasów współczesnych przetrwały natomiast fragmenty murów podzamcza oraz ziemne obwałowania, z których część na przedpolu pochodzi jeszcze z okresu epoki brązu.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Morava, t. II, red. Z.Fiala, Praha 1983.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí. Dodatky, Praha 2007.