Historia
Najstarsza wzmianka o wsi Tečovice pochodzi z 1141 roku, natomiast kościół św. Jakuba Starszego został w niej wzniesiony około 1260 roku. W 1307 roku miejscowe dobra dzierżył niejaki Bohuněk z Tečovic, którego dwór, czy też niewielki zamek, sąsiadował z kościołem. Feudalna siedziba zaniknęła pod koniec XIV wieku, prawdopodobnie na skutek pożaru. Nieco wcześniej, w trzeciej ćwierci XIV wieku kościół poddano gotyckiej przebudowie. Pośredniowieczne przekształcenia szczęśliwie omijały bryłę świątyni, jedynie w okresie baroku wzniesiono drewnianą wieżyczkę pod sygnaturkę.
Architektura
Kościół wzniesiono na niewielkim wzgórzu w północnej części wsi, po zachodniej stronie drogi z sąsiednich Malenovic i strumienia Hostišovskiego. W jego bliskim sąsiedztwie w XIV wieku znajdował się zamek o czworobocznym planie wielkości 25 x 30 metrów, otoczony fosą o głębokości około 3 metrów. Jego głównym elementem była drewniana wieża mieszkalna o wymiarach 12 x 12 metrów.
Orientowaną względem stron świata świątynię zbudowano jako obiekt salowy o prostokątnej w planie nawie (13 x 8,5 metra) z murami grubymi na 1,2 metra. W drugiej fazie, przypadającej na trzecią ćwierć XIV wieku, do korpusu dobudowano czworoboczne prezbiterium (7,5 x 5,5 metra) oraz usytuowaną na północy zakrystię. W okresie tym osadzono również w płytkim ryzalicie duży uskokowy, bogato profilowany na całej wysokości, ostrołukowy portal w fasadzie zachodniej, umieszczony pod niewielkim okulusem z motywem czwórliścia. Nawę oświetlało ponadto sześć okien, trzy od północy i trzy od południa, przy czym okna północne utworzono nieco mniejsze, nawiązując jeszcze do okresu romańskiego. Gotyckie prezbiterium oświetliły cztery większe, ostrołukowe okna, z których co najmniej dwa otrzymały dwudzielne maswerki.
Wewnątrz nawę i prezbiterium około 1350 roku ozdobiono ściennymi malowidłami, przedstawiającymi na 14 scenach Drogę Krzyżową. Ponad prezbiterium i zakrystią, pomimo braku przypór, założono sklepienia krzyżowo – żebrowe, podczas gdy nawę przykryto płaskim, drewnianym stropem. Żebra zostały spięte okrągłymi zwornikami z motywem baranka i trójliścia, który być może miał związek z herbem rodzinnym ówczesnych właścicieli ziemskich. Obie główne części kościoła oddzielono łukiem tęczowym o wysokości 6 metrów.
Stan obecny
Kościół w Tečovicach to jedna z najlepiej zachowanych niedużych, wiejskich, gotyckich świątyń na terenie Czech, nie zniekształcona żadnymi większymi przekształceniami nowożytnymi (od strony zewnętrznej jest to jedynie barokowa wieżyczka na sygnaturkę na kalenicy nawy, w dwóch oknach prezbiterium brakuje także maswerków, a wschodnie okno zostało częściowo zamurowane). Wewnątrz z pierwotnego wyposażenia z końca XIII wieku zachowała się masywna, kamienna chrzcielnica o średnicy 83 cm, wykonana z jasnego piaskowca.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Fišera Z., Opevněné kostely: v Čechách, na Moravě a ve Slezsku, t. 2, Praha 2015.
Líbal D., Katalog gotické architektury v České republice do husitských válek, Praha 2001.
Strona internetowa hrady.cz, Tečovice, kostel sv. Jakuba Většího.
Strona internetowa wikipedia.org, Kostel svatého Jakuba Staršího (Tečovice).