Tasov – zamek Hrádek

Historia

   Hrádek był drugim obok Tassenbergu zamkiem w okolicy Tasova, stojącym w jego południowo – wschodniej części w pobliżu kościoła św. Wacława. Był on siedzibą możnego morawskiego rodu Tasowców, których pierwszym udokumentowanym członkiem był w 1233 roku Záviš. Jak wskazuje nazwa osady, jej założycielem był niejaki Tas, posiadający imię często później powtarzane w kolejnych pokoleniach rodu. Prawdopodobnie kolejny członek rodziny o tym imieniu pod koniec XIII wieku założył Tassenberg, jednak gdy w pierwszej połowie XIV wieku liczba członków rodziny wzrosła i nastąpił podział majątku, pojawiła się potrzeba budowy kolejnej siedziby. Jej fundatorem mógł być Jan, albo jego syn Tas. Po raz pierwszy w źródłach pisanych Hrádek wspomniano w 1390 roku, a jego budowa miała miejsce najpewniej w drugiej połowie XIV wieku. Zamek przetrwał niebezpieczny okres wojen husyckich i w 1447 roku został kupiony przez Zikmunda z Chlévskiego. Jego potomkowie posiadali Hrádek do 1569 roku, lecz w XVI wieku utracił on znaczenie i został opuszczony. Gdy w powyższym roku Magdalena z Chlévského sprzedawała majątek Janowi Martinkovskiemu z Rozseča, zamek był już niezamieszkaną ruiną.

Architektura

   Hrádek usytuowano na dość niskim, ale skalistym i stromym wzniesieniu, które przewyższało znajdujący się w okolicy potok o 12 metrów. Płynąc w wąwozie zapewniał on osłonę od północy i północnego – zachodu. Po przeciwnej, południowo – wschodniej stronie, aby oddzielić zamek od przyległego terenu, przekopano szeroką na 16 metrów i głęboką na 5 metrów fosę, która na południu zrównywała się ze stopniowo opadającymi stokami. Z pozostałych stron nie było potrzeby sztucznego przekształcania terenu.
   Rdzeń zamku otrzymał formę zbliżoną do trapezu o wymiarach 23 x 31–39 metrów z niewielkim występem po stronie południowo – wschodniej, który może być pozostałością po pierwotnej bramie wjazdowej. Zaraz obok niego obniżenie terenu po stronie zachodniej identyfikować można z jakimś budynkiem. W najbardziej chronionym północnym narożniku znajdowała się czworoboczna wieża mieszkalna o wymiarach 9 x 9 metrów i murach grubości 2 metrów. W jej przyziemiu znajdowało się sklepione kolebkowo pomieszczenie z bardzo wąskimi schodami (jedynie 0,7 metra) prowadzącymi na piętro. Na północno – wschodniej ścianie widocznych jest sześć otworów po mocowaniu belek dawnego drewnianego ganku obronnego. Wieżę często przedstawia się jako bramną, lecz z racji umieszczenia jej w najbardziej chronionym punkcie terenu, nie wydaje się to prawdopodobne.

Stan obecny

   Do czasów współczesnych z zamku zachowały się fragmenty muru wieży mieszkalnej. Po pozostałej zabudowie przetrwały jedynie zagłębienia w terenie. Wstęp na teren Hrádka jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.