Tábor – ratusz staromiejski

Historia

   Miasto Tábor rozwinęło się z XIII-wiecznej osady Hradiště, założonej w trzeciej ćwierci XIII wieku przez czeskiego króla Przemysła Ottokara II. Jego gwałtowny rozwój nastąpił po 1420 roku, kiedy okolicznymi ziemiami zawładnęli husyci, a zwłaszcza po podpisaniu w 1437 roku pokoju, kończącego okres wewnętrznych wojen. Wówczas to Tábor stał się miastem królewskim z wytyczoną siatką ulic, mieszczańską zabudową i własnymi obwarowaniami. Konieczne stało się także wybudowanie siedziby władz miejskich, którą zaczęto wznosić wraz z pobliskim kościołem Przemienienia Pańskiego w 1440 roku. Zakończone w 1516 roku prace prowadził praski mistrz budowlany Staněk.
   Pierwsze przekształcenia późnogotyckiej budowli miały miejsce w 1679 roku, kiedy to Antonio de Alfieri dokonał modyfikacji barokowych. Następne przeprowadzono w 1839 roku, nadając fasadzie cechy klasycystyczne. Zmieny te zostały usunięte w latach 1874-1978 w trakcie neogotyckiej przebudowy Josefa Niklasa

Architektura

   Ratusz wzniesiono na działce zajmowanej wcześniej przez trzy mieszczańskie domy, w południowo – zachodnim narożu miejskiego rynku. Powstał na nich obszerny, trójtraktowy i dwupiętrowy budynek na panie nieregularnego czworoboku z małym dziedzińczykiem pośrodku, zwrócony w stronę rynku gotyckimi szczytami, po jednym przy zakończeniu każdego traktu. Pierwotnie zdobiły je blendy i maswerki, za którymi płaszczyznę budynku przykryto trzema dachami siodłowymi. Po stronie południowej do budynku przystawiono czworoboczną, nieregularną w planie wieżę o pięciu kondygnacjach. Jej naroża zostały wzmocnione większymi kwadrami, a ściany przepruto niedużymi prostokątnymi oknami.
   Wewnątrz, w latach 1515-1516 warsztat budowlany słynnego architekta Wendela Roskopfa, wzniósł w północnym i części środkowego traktu, wielką Sień Rady, przestronne pomieszczenie o 250 metrach kwadratowych, uformowanych w dwie nawy o kształcie litery L. Jego zwieńczeniem zostało wspaniałe późnogotyckie żebrowe sklepienie sieciowe, podzielone na dziewięć pól podtrzymywanych dwoma ośmiobocznymi filarami, z groteskowymi antropomorficznymi i zoomorficznymi motywami na zwornikach. Dwa zworniki ozdobiono także męskimi głowami, zgodnie z tradycją przedstawiającymi Jana Žižkę i Prokopa Holégo, najsłynniejszych hejtmanów polnych wojsk Táboru.

Stan obecny

   Zewnętrzny wygląd ratusza w obecnej formie jest w dużej części wynikiem neogotyckiej renowacji z XIX wieku. Pierwotną późnogotycką elewację można znaleźć tylko z tyłu budynku. Chlubą ratusza pozostaje natomiast Sień Rady, drugie po Sali Władysławowskiej na zamku praskim, największe świeckie późnogotyckie pomieszczenie na terenie Czech. Obecnie w ratuszu mieści się, działające od 1960 roku, Muzeum Husyckiej Rewolucji.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. IV, Praha 1982.
Strona internetowa wikipedia.org, Stará radnice (Tábor).