Strádov – zamek

Historia

   Strádov wzniesiony został w pierwszej połowie XIV wieku. Pierwsza pisemna wzmianka o nim pochodzi z 1374 roku, gdy w przydomku użył go Jaroš Lacembok ze Strádova. Osiem lat później w źródłach historycznych pojawił się jego syn Jindřich Lacembok ze Strádova, a w 1409 roku Bleh z Lipky i ze Strádova. Podczas jego rządów wiosną 1421 roku husyckie wojska zniszczyły pobliski klasztor Práčov, można więc przypuszczać, że również Strádov został wówczas zajęty.  W 1438 roku Jan ze Strádova, nieznany z innych źródeł, oddał w zastaw Strádov, miasto Nasavrky i dziewięć wsi, co było pierwszą bezpośrednią wiadomością o zamku. Niedługo po tamtym wydarzeniu Strádov został opuszczony, być może z powodu wcześniejszych zniszczeń z okresu wojen husyckich. Jako opuszczony został wspomniany w 1457 roku.

Architektura

   Zamek zbudowano na skalistym cyplu nad doliną rzeki Chrudimki, na jej prawym brzegu, dzięki czemu chroniony był stromymi zboczami od północy i zachodu. Po stronie południowej rozległe podzamcze od czoła zabezpieczał przekop i ziemny wał. Na jego terenie usytuowanych było kilka budynków, po których pozostała jedna, sklepiona kolebkowo piwnica. Zapewne mieściły one gospodarcze zaplecze zamku, potrzebne do codziennego funkcjonowania mieszkańców, na które nie było miejsca na niewielkim zamku górnym. Tradycyjnie mogły to być stajnie, chlewy, spichrze, obory, czy domy służby.
   Zamek górny, nieregularny w planie  poprzez dostosowanie do formy terenu, wznosił się jeszcze dalej po stronie północnej, za kolejnym szerokim przekopem. Wjazd w obręb obwodu jego murów prowadził od wschodu, w przedniej prostej kurtynie, po prawej stronie czworobocznej wieży, która włączona była w obwód, lecz w całości znajdowała się na terenie dziedzińca, tak że nie wystawała poza pierścień obwarowań. Wieża miała 8,5 metra szerokości oraz 11 metrów długości boków. Jej wnętrze zapewne pełniło funkcje mieszkalne, gdyż było dość przestronne i dostępne przez portal z poziomu przyziemia. Jako, iż wieża została wzniesiona jak zwykle w najwyżej położonym miejscu zamku, portal wejściowy do niej znajdował się ponad bramą. Wąskie przejście pomiędzy północnym murem a wieżą prowadziło na mały dziedziniec, zamknięty od strony zachodniej budynkiem mieszkalnym. Położony nad urwiskiem, był on tylko nieznacznie większy niż wieża główna. Południowy mur nie przebiegał prosto, lecz miał niewielkie załamanie, pozostawiające wolną przestrzeń obok wieży, prawdopodobnie po to by umożliwić ewentualny ostrzał z flanki.

Stan obecny

   Do dnia dzisiejszego na zalesionym terenie oprócz obwarowań ziemnych przetrwały jedynie fragmenty zamku górnego. Mury obwodowe wieży głównej zachowały się do 3-4 metrów wysokości, wraz z oryginalnym portalem wejściowym po północnej stronie. Z budynku mieszkalnego pozostały tylko fundamenty, lecz widoczny jest spory fragment muru obwodowego po stronie północno – wschodniej. Wstęp na teren ruin jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Východní Čechy, t. VI, red. Z.Fiala, Praha 1989.
Menclová D., České hrady, Praha 1972.