Štěpkov – rotunda św Wacława

Historia

   Rotunda św. Wacława w Štěpkovie została wzniesiona na przełomie XII i XIII wieku. Około drugiej połowy XVII wieku poddana została przebudowie, prowadzonej w stylistyce barokowej, co wiązało się z przekształceniem większości okien, przebiciem nowego portalu wejściowego i zwieńczeniem budowli nowożytnym hełmem.

Architektura

   Rotunda składała się z wysokiej cylindrycznej nawy o średnicy 5,2 metra i dużo niższej półokrągłej apsydy po stronie wschodniej. Apsydę wzniesiono na rzucie dwóch trzecich koła o średnicy 4,4 metra. Wykonane z łamanego kamienia mury uzyskały grubość 1,5 metra, znaczną jak dla średniowiecznych budowli sakralnych. Pierwotne wejście do wnętrza znajdowało się po stronie południowej, z lekkim przesunięciem ku zachodowi. Wysoko przebite okna były niewielkich rozmiarów, wąskie, osadzone w rozglifionych na zewnątrz i półkoliście zamkniętych wnękach.
   Wewnątrz obie części rotundy połączono arkadą tęczy o szerokości 3,5 metra, z półkolistą archiwoltą osadzoną na profilowanych gzymsach impostowych. Apsydę tradycyjnie przykryto konchą, natomiast wnętrze nawy oprócz sakralnego przyziemia otrzymało również górną kondygnację w formie poddasza, być może o przeznaczeniu obronnym lub wykorzystywanym jako schronienie. Dostępne było ono schodami umieszczonymi w grubości muru północnego i oświetlane małym oknem od zachodu.

Stan obecny

   Rotunda zachowała pierwotne mury obwodowe nawy i apsydy, choć w nawie średniowieczne murowanie nie sięga pełnej wysokości. Ze względu na nowożytne przekształcenia budowla utraciła dużą część pierwotnych detali architektonicznych. Zmieniona została forma większości otworów okiennych i wejścia, gzyms koronujący nawy i apsydy jest barokowy, a obie części budowli przykrywają blaszane dachy. Barokowe jest również sklepienie nawy. Oryginalne, obecnie zamurowane okna widoczne są po stronie południowej i zachodniej w nawie oraz wschodniej w apsydzie. Przekształcona mogła zostać arkada tęczy.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Guth K., České rotundy, „Památky Archeologické”, XXXIV/1925.