Štědrý Hrádek (Pohořelec) – zamek

Historia

   Zamek najpewniej został założony jako następca starszej siedziby w pobliskiej wsi Štědrá, około połowy XIV wieku. Po raz pierwszy wzmiankowany był w źródłach pisanych w 1361 roku, jako własność Vícemila z Borku. Z rąk rodu Rýzmburków, którzy kupili go w 1379 roku, przeszedł w 1399 roku do majątku Buška Calty z Kamennéj Hory. W następnych latach zamek stał się obiektem sporów i walk wewnętrznych, aż w konsekwencji w 1418 roku został zdobyty i spalony przez wojska królewskie. Król Zygmunt oddał później ruiny Vilémowi z Pnětluk i wydał zezwolenie na odbudowę. Prawdopodobnie została ona przeprowadzona, gdyż w 1445 roku Štědrý Hrádek kupił słynny husycki wódz Jakoubek z Vřesovic i jego syn Jan, którzy włączyli go do swych dóbr. Wkrótce potem zamek musiał zaniknąć, gdyż już w 1453 roku opisano go jako opuszczony.

Architektura

   Zamek usytuowano na terenie długiego cypla, zwróconego dłuższymi bokami na linii wschód – zachód i zabezpieczonego wykutym w skale przekopem oraz ziemnymi obwałowaniami. W szerszej wschodniej części zamku znajdował się skalny pagórek z pozostałościami muru o grubości 2 metrów (być może relikty po wieży lub budynku), górujący na położoną niżej bramą wjazdową. U podstawy skalnego bloku po stronie północnej zachowane są również ślady po kwadratowym zbiorniku na wodę. W zachodniej, zwężającej się części zamku, w najbezpieczniejszym miejscu założenia, usytuowany był dwutraktowy budynek mieszkalny o wymiarach 15 x 11 metrów z kolebkowo sklepioną dolną kondygnacją. Na tyłach pałacu skała była wyższa, tak że pomieszczenie tej części było na wyższym poziomie. Na tym wyższym odcinku pałac najwyraźniej zawierał trzy pomieszczenia – dwie wzdłużne z przodu i jedną poprzeczną z tyłu. Na południowy – wschód od rdzenia zamku znajdował się wysunięty w przedpole ziemny bastion, który chronił podzamcze. Prawdopodobnie powstał on po odbudowie zamku ze zniszczeń z 1418 roku.

Stan obecny

   Do dnia dzisiejszego zachował się czołowy fragment muru, wyciosany w skale, głęboki na około 6 metrów zbiornik na wodę, pozostałości przekopu oraz najciekawszy element – sklepione kolebkowo piwnice pałacu zachodniego. Wstęp na ich teren jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Dodatky 2, Praha 2005.

Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Západní Čechy, t. IV, red. Z.Fiala, Praha 1985.