Stagnov – zamek

Historia

   Zamek na kartach źródeł pisanych pojawił się po raz pierwszy w 1381 roku. Wzmianka ta mówi o nim jako o nowym zamku, w odróżnieniu od starego zamku jakim nazwano Dědice. Prawdopodobnie określenia te nie wskazują okresu budowy warowni, a czas jej włączenia do nowego majątku rodu panów ze Šternberka. Jak sugeruje nazwa Stagnov (Stang), założenie zamku mogło być powiązane z rodem Stange. Jego przedstawicielami byli Albert i Dětřich, lennicy znanego ołomunieckiego biskupa Brunona ze Šaumburku, co przesunęłoby początki zamku na koniec XIII lub początek XIV wieku. Jego koniec wiązany jest z okresem wojen czesko-węgierskich w trzeciej ćwierci XV wieku. W 1511 roku opuszczona została podzamkowa wieś Hrádek, a w 1537  roku wymieniono w źródłach pobliską osadę Rychtářov z opuszczonym zamkiem.

Architektura

   Zamek usytuowano na wzniesieniu w zakolu potoku, łączącego się na południu z rzeką Malá Haná. Wysokie i strome zbocza chroniły go szczególnie na północy i zachodzie; na wschodzie i południowym – wschodzie (gdzie leżała zanikła wieś Hrádek) różnice poziomu terenu były dużo niższe.
   Od południowego grzbietu zamek zabezpieczono systemem potrójnych przekopów. Pierwszy o szerokości 15 metrów i głębokości 4,5 metra przecinał grzbiet. Drugi chronił i południowo – wschodnią stronę zamku, a jego ziemny wał łączył się ze skalistym pagórkiem między oboma przekopami. Do trzeciego przekopu, który przechodził na wschodzie w przygródek, wstępowała droga wjazdowa. Przygródek otaczał rdzeń zamku, a na północy rozszerzał się w podzamcze z pozostałościami dwóch kamiennych budynków. Północny stok zabezpieczono obwarowaniami o konstrukcji drewniano – glinianej.
   Rdzeń zamku miał formę wielobocznego, w miarę regularnego bezwieżowego muru obwodowego o wymiarach 30 x 25 metrów. Wejście do niego prawdopodobnie znajdowało się po stronie zachodniej, gdzie występ terenu służyć mógł jako podstawa drewnianych schodów lub rampy.

Stan obecny

   Zamek nie zachował się do czasów dzisiejszych, widoczne są jedynie pozostałości obwarowań ziemnych w postaci przekopów i wałów. Wstęp na zalesiony teren wzgórza zamkowego jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.