Historia
Budowę gotyckiego kościoła parafialnego Wniebowzięcia Panny Marii rozpoczęto około połowy XIV wieku, na miejscu starszej świątyni z XIII stulecia. Prace budowlane kontynuowano także w XV wieku (sklepienia korpusu nawowego) i na początku XVI wieku. Wtedy to w latach 1503–1549 dzięki nakładom cechu sukienników wzniesiono wieżę miejską, przylegającą do północnej strony prezbiterium. Na początku XVIII wieku dobudowano barokowe boczne kaplice, w 1750 przeprowadzono renowację wymuszoną zniszczeniami pożaru, a w latach 1903-1916 miała miejsce gruntowna renowacja całego kościoła.
Architektura
Kościół utworzono z trójnawowego, szerokiego ale i dość krótkiego korpusu o formie bazyliki, oraz prezbiterium o szerokości nawy głównej i zakończeniu trójbocznym po wschodniej stronie. Od północy do prezbiterium oryginalnie przystawiona była zakrystia, w pierwszej połowie XVI wieku zastąpiona czworoboczną wieżą miejską. Nawę południową na wschodzie zakończono kaplicą Matki Boskiej o wielobocznym zamknięciu. Ulokowany pośrodku miasta kościół w średniowieczu otaczał cmentarz, na terenie którego znajdował się także karner i wolnostojąca dzwonnica. Wejście umieszczono od zachodu, na osi nawy głównej.
Sklepienie prezbiterium z pierwszej połowy XIV wieku podzielone zostało na dwa przęsła prostokątne przykryte krzyżowo oraz wschodnie zamknięcie przykryte sklepieniem sześciodzielnym. Założono żebra o profilu gruszkowym, spięte wydatnymi zwornikami i spływające pierwotnie służkami aż do samej posadzki. Te ostatnie pod koniec XV lub na początku XVI wieku zostały ucięte na poziomie gzymsów okien. Główna nawa kościoła najwyraźniej pierwotnie była pokryta płaskim stropem belkowym, oddzielona od naw bocznych ostrołucznymi arkadami, a jej szczyt przy fasadzie zachodniej zdobiony blendami. Pod koniec XV wieku została przykryta czterema przęsłami sklepienia krzyżowo-żebrowego, podobnie jak obie nawy boczne.
Późnogotycka wieża otrzymała sześc pięter dochodzących do 33,5 metra wysokości (do poziomu murowanego ganku). Jej przyziemie pełniło funkcję zakrystii zwieńczonej sklepieniem krzyżowym, natomiast na czwartym piętrze zawieszone był dzwony, których dźwięk wydobywał się przez cztery półkoliście zamknięte okna. Ponad nim umieszczono dookolny ganek strażniczy, podtrzymywany przez kamienne konsole, z czterema obłymi wieżyczkami w narożnikach oraz trzy pomieszczenia dla strażnika miejskiego wewnątrz.
Stan obecny
Kościół zachował układ i bryłę uzyskane w okresie gotyku, powiększone jedynie o dwie nowożytne, boczne kaplice od północy i południa. Ciężko go dojrzeć od strony zewnętrznej, gdyż otoczony jest szczelnie kamienicami wyrosłymi na miejscu dawnego cmentarza. Przetrwał zachodni, gotycki portal wejściowy, obecnie przeniesiony z nawy głównej do północnej. Okna zachowały w większości pierwotny wykrój, nie mają jednak już maswerków okiennych. Jedyny przetrwały widoczny jest w osiowym oknie zamknięcia Kaplicy Matki Boskiej. W jej wnętrzu natomiast zachowały się piękne polichromie ścienne i sklepienne obrazujące Mękę Pańską i cztery figury świętych z XIV wieku oraz sceny z Nowego Testamentu i ornamenty dekoracyjne z XV wieku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Fišera Z., Městské věže: v Čechách, na Moravě a ve Slezsku, Praha 2011.
Fišera Z., Opevněné kostely: v Čechách, na Moravě a ve Slezsku, t. 1, Praha 2015.
Líbal D., Katalog gotické architektury v České republice do husitských válek, Praha 2001.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. III, Praha 1980.