Historia
Po raz pierwszy nazwa Skuhrov pojawiła się w kronice Dalimila z początku XIV wieku w przydomku niejakiego Mutiny, który po klęsce Przemysła Ottokara II pod Suchymi Krutami w 1278 roku wsławił się walkami z Brandenburczykami. Nie ma jednak pewności czy murowany zamek już wówczas funkcjonował. Niedługo później Skuhrov przeszedł w ręce morawskich panów z Meziříčí, gdyż w 1303 roku pisał się z niego Tas z Meziříčí. Prawdopodobnie najpóźniej w tym okresie zamek został wybudowany. W rękach potomków Tasa Skuhrov pozostał do 1387 roku, kiedy to Jan z Meziříčí sprzedał go Půcie z Častolovic i Bočkovi z Kunštátu i Poděbrad. W 1396 roku Půta dał zamek w wianie Annie, księżniczce oświęcimskiej. Przy tej okazji był on po raz pierwszy wyraźnie nazwany, w odróżnieniu od wcześniejszych wzmianek w przydomkach właścicieli. Anna przebywała głównie w Kłodzku i Rychmberku, dlatego być może Skuhrov popadł wówczas w zaniedbanie, może został nawet częściowo opuszczony. Nie znamy jego losów w okresie wojen husyckich, dopiero w 1454 roku prawem kaduka przypadł królowi (jako spadek pozostawiony bez dziedziców), który dał go Zdenkowi z Šternberka, a ten rok później Jerzemu z Podiebrad. Ten późniejszy król czeski musiał w 1457 roku zbrojnie zdobywać Skuhrov na Janie Koldzie z Žampachu, który w samozwańczy sposób zagarnął zamek. Prawdopodobnie na skutek tych wydarzeń zamek został zniszczony i z czasem całkowicie zaniknął. Gdy w 1495 roku miejscowe dobra sprzedawano Vilémowi z Pernštejna wspomniane zostało tylko miasteczko Skuhrov, a w 1558 roku dokumenty wyraźnie opisały zamek jako opuszczoną ruinę.
Architektura
Skuhrov usytuowano na podłużnym wzniesieniu nad rzeką Bělá i osadą o tej samej nazwie oraz bezimiennym, niewielkim strumieniem. Północną część wzniesienia zajmowało podzamcze, które od reszty płaskiego już terenu oddzielał szeroki na 20 metrów przekop i ziemny wał, ciągnący się od zachodu i północy. Na wschodzie wystarczającą ochronę zapewniała położona około 50 metrów niżej dolina rzeki Bělá. Dziedziniec podzamcza miał z grubsza prostokątny w planie kształt o wymiarach 30×60 metrów, wyznaczony obwodem głównego muru obronnego i parchamu po stronie zachodniej (być może zewnętrzny mur znajdował się także i po stronie wschodniej). Wjazd na jego teren zapewniała brama w narożniku po stronie północno – wschodniej, być może pierwotnie umieszczona w wieży bramnej. Za czołowym murem stał prostokątny budynek, a być może kolejny usytuowany był poprzecznie w dalszej części dziedzińca, dzieląc go w ten sposób na większą część północną i mniejszą południową. Istnienie drugiego budynku nie jest jednak pewne, wgłębienia w terenie mogą bowiem być wynikiem nowożytnych przekształceń.
Zamek górny od podzamcza oddzielono przekopem o szerokości około 11 metrów. Miał on formę zbliżoną do trapezu ze ściętymi i zaokrąglonymi narożnikami, chronionego zachodnim wałem i przekopem, przechodzącymi także na stronę południową. Długość jego dziedzińca na kierunku północ – południe wynosiła około 47 metrów, szerokość na południu około 28 metrów, a na północy około 23 metry. Wyznaczał go obwód muru obronnego o grubości do 2,5 metra i wysokości która mogła dochodzić do około 12 metrów. Mur prawdopodobnie stanowił główne zabezpieczenie zamku, jako iż nie zachowały się ślady po cylindrycznej wieży głównej, jakoby mającej się mieścić według starszej literatury po stronie północno – wschodniej. Na bezwieżową formę zamku wskazuje również morawskie pochodzenie ewentualnego fundatora, jako iż tego typu forma była bardzo rozpowszechniona we wschodniej części królestwa. Zabudowa mieszkalna najpewniej była przystawiona do narożnika południowo – wschodniego dziedzińca, na kształt dwóch budynków o formie litery L. Dodatkowy budynek mógł być także przystawiony do czołowej ściany północnej.
Stan obecny
Do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie fragmenty murów obwodowych zamku górnego, do znacznych wysokości dochodzące zwłaszcza po stronie zachodniej. O dawnej zabudowie świadczą tylko nierówności terenu. Dość dobrze zachowane są również fosy zamkowe, nad którymi w ostatnich czasach zbudowano mosty (przekop na podzamcze został jednak częściowo zasypany). Na miejscu dawnego rdzenia zamku zbudowano małą wieżę widokową, z której roztacza się widok na dolinę rzeki Bělá.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Dodatky, Praha 2002.
Strona internetowa hrady.cz, hrad Skuhrov.