Historia
Nie zachowały się żadne pisemne przekazy o zamku Rysov. W latach 1368-1376 tereny w okolicach Skryje, Novej Vsi i Jilmová dzierżyli Pešík i Hartman z Bukovic. Ich potomkiem była Domka, poświadczona w latach 1409 – 1437, po której w dokumentach pojawiał się jej zięć Bořita z Bystřice. Wszystkie te wzmianki nic jednak nie przekazały o jakimkolwiek zamku, jedynie w 1468 roku Lovek z Drahan i Újezda zapisał połowę osady zwanej Hradiště, czyli Grodzisko, co wskazywałoby na opuszczony i już zrujnowany zamek. Znaleziska archeologiczne z tego miejsca wydatowały funkcjonowanie Rysova od końca XIII do połowy XIV wieku. Wzniesiony przez miejscową rodzinę rycerską nie istniał długo, lecz przekazał swą nazwę Rysovskiej Novej Vsi. Późna wzmianka z 1596 roku pozostawiła informację o opuszczonych ruinach Rysov.
Architektura
Rysov usytuowano na wysokim cyplu, otoczonym zakolem rzeki Bobrůvka na południe od osady Skryje. Trójkątne w planie wzniesienie z trzech stron chroniły strome i wysokie prawie na 100 metrów skarpy, więc dostęp do zamku był możliwy jedynie ze spłaszczenia terenu od strony południowej. Tam rozwinęło się podzamcze (41 x 18 metrów) bronione półkolistym ziemnym wałem i szerokim na 18 metrów przekopem. Kolejna sucha fosa o szerokości 13 metrów oddzielała podzamcze od zamku górnego. Prawdopodobnie cała zabudowa gospodarczej części zamku była drewniana lub o konstrukcji szachulcowej.
Rdzeń zamku miał w przybliżeniu trójkątny w planie kształt o wymiarach 35 x 20 metrów, wyznaczony przez biegnący po krawędziach wzgórza mur obwodowy. Bramę wjazdową chronił umieszczony w narożniku cylindryczny bergfried, czyli wieża służąca za miejsce ostatecznego schronienia na wypadek zajęcia zamku, a na co dzień pełniąca rolę spiżarni lub celi więziennej na najniższej kondygnacji. Budynek mieszkalny wzniesiono zapewne w najbezpieczniejszym miejscu, w północnej części cypla. Być może skraj wzniesienia za nim zajmował niewielki dziedzińczyk z którego rozpościerał się widok w dolinę.
Stan obecny
Zamek nie zachował się do czasów współczesnych, nie ma po nim widocznych nawet najmniejszych elementów murowanych. O jego istnieniu świadczą nierówności terenu będące pozostałościami wieży głównej i obwarowań. Czytelna w terenie jest również fosa. Wstęp na częściowo zalesiony teren jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí. Dodatky, Praha 2007.