Historia
Zamek został ufundowany przez ród Schenków (łacińskie Pincerns) zapewne już przed połową XIII wieku. Rodzina ta przybyła z terenów Austrii około 1226 roku i zaczęła służyć czeskim i morawskim władcom, co pozwoliło jej wznieść jeden z najstarszych murowanych zamków na terenie Moraw. Przedstawiciele Schenków pełnili różne funkcje i sprawowali urzędy między innymi na zamkach Vranov, Bítov, czy Děvičky. Šenkenberk dzierżyli do początku XIV wieku kiedy wymarli. Od 1325 do 1349 roku na zamku siedział niejaki Jindřich, następnie około 1361 roku jego potomkowie, a po ich wymarciu Šenkenberk przypadł margrabiemu morawskiemu. W 1406 roku margrabia Jošt (Jodok) sprzedał go wraz z Novým Hrádkiem Přechovi z Kojetic, a od 1420 oba dzierżył małżonek córki Přecha, austriacki szlachcic Osvald z Eytzingu. Był on ostatnim znanym właścicielem, gdyż jeszcze przed połową XV wieku zamek zanikł. Ślady spalenizny wskazują, iż jego upadek miał gwałtowny przebieg i mógł być związany z wojnami husyckimi.
Architektura
Zamek usytuowano na skalistym wzgórzu w zakolu potoku połączonego ze stawem Vlkov po jego południowej stronie. Składał się on z wielkiego, być może nawet dwuczęściowego podzamcza oraz ulokowanego na zachód od niego zamku górnego.
Podzamcze miało w planie kształt zbliżony do trapezu o wymiarach 86×76 metrów. Od strony wjazdowej, wschodniej poprzedzone było poprzecznym przekopem o szerokości 9 metrów i głębokości 1,5 metra. Mniej więcej pośrodku terenu podzamcza znajdowało się podłużne obniżenie, które pierwotnie być może służyło za drugą fosę i dzieliło jego teren na dwie części. Możliwe jest również, iż to wgłębienie powstało w drugim, późniejszym etapie rozbudowy zamku, a początkowo dziedziniec podzamcza stanowił jedną dużą przestrzeń. Jego gospodarcza zabudowa najpewniej była drewniana lub o konstrukcji mieszanej kamienno-drewnianej.
Zamek górny od podzamcza oddzielał szeroki na 20 metrów przekop, zamknięty od północy i południa ziemnymi nasypami. Jego głębokość wahała się od 3,5 do 5 metrów. Plan zamku miał formę trapezu o wymiarach 29,5 x 18,5 x 32 metry otoczonego obwodem murów obronnych o grubości od 1,5 do 2,1 metra. Jedynie na wschodzie kurtyna muru osiągnęła aż 3,5 metra grubości i prawdopodobnie miała tam formę ściany tarczowej. Wjazd znajdował się w północnej części i możliwy był dzięki długiemu, zapewne w części zwodzonemu mostowi, który prowadził na teren szerokiego międzymurza, czy też drugiego podzamcza. Jego zewnętrzny mur otaczał rdzeń zamku od północy i zachodu. W późniejszym okresie wjazd został dodatkowo poprzedzony przedbramiem o kształcie zbliżonym do trójkąta ze ściętym czołowym narożnikiem. Z niego furta prowadziła na północne międzymurze i dalej na górny dziedziniec. Zabudowa rdzenia zamku była bezwieżowa i schowana za murem tarczowym. Tworzyły ją dwa skrzydła mieszkalnych budynków ułożone na kształt litery L, przystawione do murów od strony południowej i wschodniej. Forma zamku nawiązywała do austriackiego budownictwa naddunajskiego.
Stan obecny
Obecnie oprócz nierówności terenu będących pozostałościami po dawnych obwarowaniach ziemnych, widoczny jest fragment muru w północnej części zamku i murowane relikty rdzenia warowni. Po dawnym murze tarczowy pozostał jedynie masywny ziemny wał. Wstęp na teren zalesionego wzgórza jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.