Semtěš – wieża mieszkalna

Historia

   Wieża prawdopodobnie została zbudowana w pierwszej połowie XIV wieku, natomiast pierwsza wzmianka o wsi Semtěš pojawiła się w dokumentach pisanych w 1355 roku, kiedy to jej właścicielem był Rubín ze Skalicy. W kolejnych latach XIV i XV wieku wymieniono właścicieli ziemskich, takich jak syn Rubína – Peter (1363), Weigel (1400—1415), Jetřich (1440) i Aleš (1446). Pod koniec XV wieku zamek kupił Václav Žehušický z Nestajova, który przyłączył ją do swych dóbr. W 1558 roku natomiast Karel z Žerotína sprzedał majątek Zdeňkovi Meziříčskiemu z Lomnicy, co było ostatnią informacją o wieży. Nowy właściciel nie był już zainteresowany mieszkaniem w niewygodnej budowli, którą z czasem porzucił. Pomocnicza zabudowa wieży oraz jej zewnętrzne obwarowania zostały rozebrane, a samą wieżę w XVIII wieku przekształcono w kuźnię. Funkcję tą pełniła aż do 1950 roku.

Architektura

   Wieża została wzniesiona na planie kwadratu z nieobrobionego kamienia łączonego zaprawą. Posiada pięć kondygnacji (pierwotnie miał sześć kondygnacji), 22 metry wysokości i mury grube na 1,2 metra. Po całym obwodzie jej elewacje poprzebijano wąskimi oknami szczelinowymi. Pierwotne wejście znajdowało się na południowo – zachodniej stronie pierwszego piętra. Dostępne było przez ostrołukowy, profilowany portal do którego dojście wiodło z kładki z nieistniejącego budynku lub z korony muru obronnego. Ewentualnie prowadziły do niego zewnętrzne drewniane schody.
   Wewnątrz przyziemie wieży oryginalnie służyło zapewne za spiżarnię lub magazyn i zostało jako jedyne sklepione. Wyższe, mieszkalno – obronne piętra posiadały płaskie, drewniane stropy. Za główną kondygnację pana zamku służyło zapewne drugie piętro, zaopatrzone w wykusz latrynowy oraz ostrołukowe okno z bocznymi, kamiennymi ławami w niszy. Komunikację pionową zapewniała drabina lub drewniane schody.
   Pierwotnie wieżę zapewne otaczały obwarowania ziemne w postaci przekopu i wału, a w pobliżu musiała znajdować się zabudowa gospodarcza (stajnie, chlewy, kuźnia itp.). Możliwe również, iż w pobliżu znajdował się główny budynek służący na co dzień jako miejsce zamieszkania dla pana miejscowych dóbr, a wieża służyła jedynie celom rezydencjonalnym w okresach zagrożenia. Wskazywałyby na to niezbyt duże izby w jej wnętrzu i małe otwory okienne.

Stan obecny

   Wieża jest obecnie jednym z najlepiej zachowanych zabytków tego typu na terenie Czech. Została w 1997 roku odrestaurowana i jest dziś dostępna dla zwiedzających. Jej górna kondygnacja służy za platformę widokową. Niestety jak na razie nie odbudowano dachu wieży, który naśladowałby jej oryginalne, zapewne czterospadowe zwieńczenie.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 3, Praha 2005.

Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Východní Čechy, t. VI, red. Z.Fiala, Praha 1989.
Strona internetowa semtes.cz, Historie obce Semteš.