Historia
Zamek został prawdopodobnie wzniesiony przez panów z Hradca po 1339 roku, kiedy to uzyskali oni od króla Telč i okoliczne ziemie. Wskazuje na to także nazwa zamku, na który pierwotnie mówiono Rosenstein czyli Różowy Kamień, jako iż różę w herbie posiadał właśnie ród z Hradca. W 1353 roku w źródłach pojawił się burgrabia zamkowy Martin z Mutic, a do końca XIV wieku jeszcze Mareš, Vojek i Jan z Hodic. W czasie wojen z pierwszej połowy XV wieku zamek został zajęty przez husytów, choć podobno zdołali oni zdobyć tylko jego podzamcze. W drugiej połowie XV wieku Roštejn został naprawiony i około 1477 roku rozbudowany. W 1536 roku zamek na krótko nabył Volf Krajíř z Krajeku, a po 1570 roku Zachariáš z Hradca dokonał jego przebudowy na rezydencję myśliwską. W 1643 roku, w trakcie wojny trzydziestoletniej, Roštejn został zniszczony przez Szwedów. Odbudowę przeprowadzono w drugiej połowie tamtego stulecia. Po raz kolejny zamek spłonął w 1915 roku, ale później ponownie został odrestaurowany.
Architektura
Zamek usytuowano na skalistym wzgórzu ponad wsią Doupě. Niewysokie choć strome i skaliste stoki zabezpieczały go z trzech stron, pozostawiając dogodną drogę dojazdową od północy, gdzie rozwinęło się gospodarcze podzamcze. Bardzo twarde podłoże zniechęciło budowniczych do ukończenia poprzecznego przekopu, który powinien oddzielić podzamcze od rdzenia zamku. Najwyraźniej wykuto w skale tylko fragment po stronie zachodniej.
Główna część zamku zajęła obszerny cypel o kształcie zbliżonym do trójkąta o wymiarach 53 x 48 metrów. Jego ochronę zapewniał obwód solidnych murów obronnych o grubości 2 metrów, a zwłaszcza wysunięty poza pierścień obwarowań, na wystającej skalnej formacji po stronie wschodniej, strzelisty bergfried. Otrzymał on nietypową formę na planie nieregularnego siedmioboku o wymiarach 9,3 x 8,1 metra z ostrzem (narożnikiem uformowanym pod ostrym kątem) skierowanym w stronę drogi dojazdowej. Za nim, w najbezpieczniejszej południowo – wschodniej części dziedzińca wzniesiono duży, piętrowy budynek mieszkalny, z narożnikiem wzmocnionym starannie ociosanymi kwadrami. Pozostała pomocnicza zabudowa o konstrukcji drewnianej była przystawiona do wewnętrznych ścian obwodowego muru. Wjazd na teren dziedzińca zapewniał portal bramny przepruty w murze pod główną wieżą.
W XVI wieku w zachodni narożnik dziedzińca wstawiono kaplicę o jeszcze gotyckich detalach architektonicznych. W trakcie tej przebudowy przykryto także koronę murów zadaszonym gankiem obronnym, podpieranym przez renesansowe filary i arkady. Powiększeniu uległa również zabudowa po wschodniej stronie zamku i zmieniono wewnętrzny wystrój pomieszczeń (renesansowe malowidła ścienne i stropowe, kominki).
Stan obecny
Zamek zachował się do dnia dzisiejszego w czytelnym oryginalnym układzie, lecz o formie otrzymanej po renesansowych przekształceniach i nowożytnych odbudowach. Zmianie uległy przez to elewacje zewnętrzne, zaopatrzone w prostokątne, duże okna, choć wewnątrz zachowało się wiele elementów XVI-wiecznego wystroju. Najcenniejszą pierwotną częścią zamku jest bardzo dobrze zachowany bergfried, tym cenniejszy, iż prezentujący nietypową i rzadko spotykaną na Morawach formę. Zamek udostępniony jest odpłatnie do zwiedzania.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.