Radkov – zamek

Historia

   Zamek Radkov (zwany także Hradisko) jest budowlą słabo poznaną i tajemniczą z powodu braku jakichkolwiek przekazów pisemnych. Znaleziska archeologiczne datują osadnictwo na terenie zamku na XIII i XIV wiek z naciskiem na pierwszą połowę XIII stulecia. Hradisko często łączy się z fundacyjną działalnością Boreša z Rýzmburka, założyciela między innymi pobliskiego miasta Moravská Třebová. Prawdopodobnie budowa zamku i związanej z nim osady nie została nigdy ukończona. Wpływa na to mogła mieć zmiana lokalizacji, problemy finansowe fundatora lub sytuacja gospodarczo – polityczna. Radkov mógł także zostać zniszczony przed całkowitym ukończeniem w trakcie jednej z licznych wojen wewnętrznych jakie miały miejsce na Morawach w XIII i XIV wieku, choć nawet po hipotetycznym najeździe osada była zamieszkiwana, a ostateczne opuszczenie około połowy XIV wieku mogło mieć związek z rozwojem miasta Moravská Třebová.

Architektura

   Zamek oraz osadę usytuowano na podłużnym wzniesieniu, otoczonym od zachodu i w nieco dalszej odległości od południa rzeką Třebůvką, a na wschodzie odciętym poprzez wykuty w skale poprzeczny przekopem o szerokości 30 metrów. Przed nim dodatkowo z wydobywanej z fosy ziemi i gliny usypano wał. Materiał wykorzystano również do utworzenia masywnej, lekko załamanej mniej więcej w połowie długości, poprzecznej ściany tarczowej o grubości 2,4 – 2,7 metra i wysokości około  metrów. Na południu i północy mur ten zakręca pod kątem prostym na zachód i szybko się urywa, zapewne z powodu przerwania prac budowlanych. Niezrealizowaną ścianę na dalszych zachodnich odcinkach tymczasowo zastąpił drewniany częstokół. Na północy mur nie dochodził do krawędzi wzgórza, lecz pozostawiał około 15 metrów wolnej przestrzeni na bramę wjazdową.
   Teren po zachodniej stronie muru tarczowego (190 x 120 metrów) miał zasadniczo płaską powierzchnię, pierwotnie zajmowaną przez szereg drewnianych lub drewniano – glinianych domostw, częściowo zagłębionych w ziemi. Prawdopodobnie w późniejszej fazie rozwoju miały je zastąpić solidniejsze konstrukcje. W północnej części muru tarczowego, po jego wewnętrznej stronie zachowały się ślady po prostokątnej budowli.
   Rdzeń zamku usytuowano na zachodniej stronie wzgórza którego z grubsza trójkątny cypel (60 x 50 metrów) odcięto drugim poprzecznym przekopem o szerokości 25 metrów. Przekop zakręcał również na stronę południowo – zachodnią, gdzie ograniczony był ziemnym wałem.

Stan obecny

   Obwarowania zamku, czy też podgrodzia zachowały się do dnia dzisiejszego. Widoczne są one w postaci masywnego muru tarczowego przetrwałego praktycznie na całej swej długości (choć prawdopodobnie nie ukończonego w średniowieczu). Bardzo dobrze czytelne są również przekopy i ziemne wały. Wstęp na teren dość mocno zalesionych i zarośniętych roślinnością ruin jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Morava, t. II, red. Z.Fiala, Praha 1983.
Razím V., Středověká opevnění českých měst. Katalog Morava a Slezsko, Praha 2019.
Strona internetowa hrady.dejiny.cz, Radkov.