Historia
Zamek najprawdopodobniej powstał w pierwszej połowie XIV wieku, jako prywatne fundacja rodu panów z Janovic. Po raz pierwszy wspomniano o nim w dokumentach pisanych w 1358 roku, kiedy Pešik z Janovic odsprzedał go Drslavovi z Šelmberka. Po roku 1360 Rabštejn trafił w ręce margrabiego morawskiego Jana Henryka, który na mocy testamentu przekazał go synowi Janowi Sobiesławowi. Jako, iż Sobiesław zaczął robić karierę w wyższym stanie duchownym, Rabštejn przypadł margrabiemu Prokopowi, który obdarował nim swego zwolennika Hynka Suchego Čerta z Kunštátu. Hynek pisał się z Rabštejna od 1402 roku i wykorzystywał go jako gniazdo do swej rozbójniczej działalności. Sytuacja nie poprawiła się nawet po śmierci Hynka w 1408 roku, ponieważ jego następca na Rabštejnie, Vilém Sudlice z Litovan, także grabił kupców, podróżujących z Brna do Znojma i Wiednia. Działalność tą ukróciła dopiero zbrojna wyprawa karna z 1409 roku. W okresie wojen husyckich zamek był w posiadaniu rodu Pernštejnów, którzy obsadzili go zbrojnym garnizonem. Z czasem zamkowa załoga zaczęła jednak zachowywać się jak wcześniejsi rabusie, pustosząc okoliczne majątki nawet po zakończeniu religijnego konfliktu, co doprowadziło w 1440 roku do uchwalenia przez sejm velkomeziříčski akcji odwetowej. Niedługo później zamek został zdobyty i zburzony.
Architektura
Zamek Rabštejn usytuowano na wydłużonym cyplu nad rzeką Jihlavą, w zakolu potoku Skryjskiego. Otrzymał on kształt zbliżony do prostokąta o wymiarach 40 x 24 metry. Położony na zachodzie rdzeń zamku był prawdopodobnie dwubudynkowym układem charakterystycznym dla zamków Karola IV, połączonym grubym aż na 2 metry murem obronnym. Z trzech stron (od wschodu, zachodu i południa) otoczony był zewnętrznym murem parchamu, a od północy i zachodu jeszcze obwarowaniami podzamcza, przez które zapewne przebiegała droga dojazdowa na dziedziniec zamku górnego. Głowna brama znajdowała się po stronie północnej, tuż pod ścianami wschodniego budynku (być może miał on charakter wieżowy).
Zewnętrzną strefę obrony stanowiły przekopy oraz ziemne wały, a zwłaszcza wysunięte w przedpole po stronie wschodniej obwarowania. Umieszczono je przed główną, poprzeczną fosą o szerokości 19 metrów, na niewielkim wywyższonym i spłaszczonym u góry terenie, który dodatkowo od wschodu zabezpieczono kolejnym przekopem o szerokości 9 metrów. Ich trzonem była wieżowa budowla o podkowiastej w planie formie, datowana na pierwszą połowę XV wieku.
Stan obecny
Z zamku Rabštejn zachowały się ziemne wały, przekopy i niewielkie pozostałości murów obwodowych górnej części założenia. Wstęp na mocno zarośnięty i pokryty lasem teren jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.