Puchart – zamek Potštát

Historia

   Zamek Potštát został założony jako ośrodek wspomagający kolonizację Gór Odrzańskich na początku XIV wieku, kontrolował on także szlak ze Śląska do Hranic. Pierwsza pisemna wzmianka o nim pochodzi z około 1320 roku, kiedy z Potštátu pisał się niejaki Záviša. Około połowy XIV wieku został przejęty przez panów z Kunštátu, o których źródła wspominają w 1377 roku, kiedy to Boček z Kunštátu zapisał swojej żonie Elišce posag. W 1394 roku zamek został zdobyty przez margrabiego morawskiego Prokopa i zniszczony. Gdy w 1408 roku Tas z Prusinovic kupił od Bočka miasto Potštát, zamek był już opisywany jako opuszczona ruina.

Architektura

   Zamek składał się z dwóch oddzielnych części, oddalonych od siebie o 110 metrów, usytuowanych na dwóch szczytach wzniesienia i połączonych grzbietem, którego adaptacja byłaby technicznie możliwa, ale zapewne zbyt kosztowna dla budowniczego. Większa część przednia miała kształt zbliżony do trapezu o wymiarach 37 × 18-28 metrów. Dostęp do niej od strony północno – zachodniej chroniony był szeroką na 20–25 metrów fosą oraz ziemnym wałem w koronie którego poprowadzono mur obronny, połączony z głównymi obwarowaniami zamku. Główną fosę oraz drugi węższy zewnętrzny przekop pokonywano po drewnianych mostach. Od skalistego grzbietu zachodnia część oddzielona była natomiast 12 metrowej szerokości rozpadliną. Zabudowę mieszkalną przystawiono na dziedzińcu do zachodniej ściany muru obronnego. Skala założenia wskazuje na to, iż ta część zamku była samowystarczalnym i niezależnym założeniem, a nie jedynie wysuniętymi w przedpole obwarowaniami. 
   Droga do wschodniej części zamku wiodła początkowo pod kontrolą obrońców na murach zachodniej części, następnie pokonywała przeszło 100 metrowy grzbiet i dochodziła do szerokiego na 18 metrów przekopu, czy też skalnej rozpadliny przed częścią wschodnią. Obwarowania wschodniego założenia od strony czoła były bardzo masywne, w formie muru tarczowego o grubości aż 6,5 metra. Do aktywnej obrony przystosowano także skalny występ, flankujący drogę dojazdową i bramę. Tą ostatnią umieszczono w południowo-zachodnim, cieńszym murze obronnym. Za murem tarczowym znajdowała się czworoboczna wieża mieszkalna o wymiarach 10×12 metrów i grubości ścian dochodzącej do 2,6 metra. Zachowały się po niej otwory drzwi i okien w przyziemiu. Zajmowała ona wschodni narożnik niewielkiego dziedzińca, poniżej którego na południu prawdopodobnie znajdował się krótki parcham.

Stan obecny

   Zamek widoczny jest dziś w postaci słabo zachowanej ruiny, której partie murowane najlepiej widoczne są w części wschodniej założenia. W pobliżu ruin wiedzie żółty szlak turystyczny z Potštátu do Hranic. Same ruiny znajdują się w zalesionej okolicy wsi Baňkov.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.