Historia
Wieś Průhonice na kartach źródeł pisanych pojawiła się w drugiej połowie XIII wieku jako siedziba Zdislava i Oldřicha, burgrabiów zamku praskiego, lecz wiadomo, iż rycerski dwór funkcjonował tu od co najmniej końca XII wieku, jako, iż w 1187 roku konsekrowano przy nim romański kościół Narodzenia Panny Marii.
W pierwszej połowie XIV wieku Průhonice zostały przejęte przez panów z Říčan, którzy wnieśli niewielki, ale już murowany zamek. W ich rękach był on do lat 90-tych XIV wieku, kiedy to stał się własnością mieszczan praskich. W 1404 roku Průhonice kupił Jan Dubečsky z Dubča, którego spadkobiercy dokonali w XV wieku rozbudowy zamku o dwie wieże. W 1508 roku rodzina Dubečskich wymarła po mieczu, a majątek przejęła Žofia Zápská z Záp wraz z mężem. Ich potomkowie posiadali zamek do 1616 roku, w międzyczasie przekształcając go na renesansową rezydencję. W okresie wojny trzydziestoletniej Průhonice zostały spustoszone, a kolejni właściciele zamku zmieniali się dość często aż do 1669 roku, kiedy to stał się własnością jezuitów z kościoła św. Klemensa na Starym Mieście praskim. Rozpoczęli oni renowację w efekcie której zamek stał się barokowym trójskrzydłowym założeniem z położonym w pobliżu browarem. Po 1685 roku kolejni prywatni właściciele ponownie licznie po sobie następowali. Na początku XIX wieku jednym z nich był hrabia Jan Nostic-Rieneck, który przebudował rezydencję w stylu klasycystycznym, a pod koniec tamtego stulecia kolejny hrabia Arnošt Silva-Tarouca ponownie przebudował zamek, tym razem w stylu neorenesansowym. W 1927 roku ród Silva-Tarouca sprzedał majątek průhonicki państwu czechosłowackiemu.
Architektura
Zamek z XIV wieku został wzniesiony na zachód od romańskiego kościoła i podzamcza, od których został oddzielony poprzecznym przekopem. Usytuowano go na innym terenie niż pierwotny dwór, który znajdował się po stronie południowej kościoła. Zamek otrzymał formę zbliżoną do trapezu z budynkiem bramnym umieszczonym na czole, tuż za przekopem, przez który przerzucono zapewne zwodzony most. Południową stronę dziedzińca zajmował prostokątny w planie budynek mieszkalny, do którego w XV wieku dostawiono czworoboczną wieżę. W okresie tym utworzono także mały dziedziniec z okrągłą wieżyczką w zachodnim narożu. Průhonice były klasycznym przykładem zamku z pałacem, jako głównym obronnym i mieszkalnym elementem zabudowy.
Stan obecny
Pierwotny zamek w wyniku wielokrotnych i gruntownych nowożytnych przekształceń całkowicie zatracił oryginalne cechy stylowe, a także początkowy układ. Spośród neorenesansowej zabudowy wyróżniają się jedynie dwie XV-wieczne, lecz przebudowane wieże, duża czworoboczna i mniejsza, narożna cylindryczna. W pobliżu zamku zobaczyć można stosunkowo dobrze zachowany romańsko-gotycki kościół
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Praha a okolí, t. VII, red. Z.Fiala, Praha 1988.