Historia
Nazwa zamku pojawiła się po raz pierwszy przy imieniu Radoslava z Prostibořa w 1235 roku. W drugiej połowie XIII wieku i na początku XIV stulecia źródła nie wspominają zamku, dopiero w 1333 roku pojawia się Habart z Prostibořa. Od jego potomków w 1372 roku zamek kupił klasztor Kladeruby. Zakonnicy wykorzystywali zamek do ochrony swych dóbr w niebezpiecznych czasach końca XIV wieku, a także jako więzienie. Pod koniec tamtego stulecia musieli jednak oddać go w zastaw, gdyż od czerwca do zimy 1403 roku zamek był oblegany przez armię królewską. W okresie wojen husyckich Prostiboř dzierżyła Markéta ze Šternberka, wdowa po Jindřichu z Elsterberka i na Plané, lecz w 1421 roku utraciła go z powodu oblężenia i zdobycia przez husytów. Kiedy po zakończeniu religijnych konfliktów klasztor odzyskał swą własność, opat Bušek z Vrtby przekazał w 1438 roku zamek swemu krewnemu Janowi z Vrtby. Po śmierci Buška klasztor starał się odzyskać Prostiboř, ale wydaje się, iż bez skutku, gdyż około 1475 roku panem na zamku był Sezema z Vrtby, a po nim od około 1490 roku Burian z Vrtby.
Około 1500 Prostiboř zyskał Aleš z Ronšperka, za którego dokonano przekształcenia wnętrz zamku. Od tamtego momentu Prostiboř stał się własnością dziedziczną, którą liczni kolejni właściciele przekształcali na własny gust, w toku kolejnych barokowych i klasycystycznych renowacji. W ich trakcie niestety w 1799 roku zburzono główną wieżę.
Architektura
Zamek wzniesiono na niewielkim wzniesieniu, odciętym od południa poprzecznym przekopem. Otrzymał on formę zbliżoną nieco do prostokąta z prawdopodobnie zaokrąglonym narożnikiem północno – zachodnim. W najwyższym punkcie wzniesienia usytuowano cylindryczną wieżę główną o funkcji bergfriedu. W jej zasięgu była brama wjazdowa, mieszcząca się w kurtynie południowej. Z XIV wieku pochodzą dwa budynki w narożnikach południowo – wschodnim i południowo – zachodnim, przy czym południowo – wschodni mógł mieć formę czworobocznej wieży. Jej drewniany strop udało się wydatować metodą dendrochronologiczną na lata 1307-1308. Funkcje mieszkalne pełnił zapewne dom południowo – zachodni, lecz najstarszy pałac mieszkalny najpewniej znajdował się w najbezpieczniejszej, północnej części zamku. Być może na początku XVI wieku dziedziniec między budynkami przy kurtynie południowej został zabudowany nowym skrzydłem.
Stan obecny
Zamek przetrwał do dzisiaj w formie częściowej i do tego niestety silnie przekształconej w okresie nowożytnym ruiny. W najlepszym stanie widoczna jest część południowa zamku, której oba naroża to pozostałości XIV-wiecznego budynku i wieży. Niestety nie zachowała się główna wieża, zniszczona pod koniec XVIII wieku, na zamku widocznych jest jednak parę średniowiecznych detali architektonicznych w postaci okien i portali.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Dodatky 2, Praha 2005.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Západní Čechy, t. IV, red. Z.Fiala, Praha 1985.