Historia
Na terenie Pragi rzekę Wełtawę ludzie przekraczali za pomocą naturalnie ukształtowanych przepraw już w czasach starożytnych. Wiadomo, iż jeden z brodów znajdował się w rejonie zakola rzeki, na wysokości późniejszego grodu i zamku praskiego (w miejscu współcześnie zajmowanym przez Most Mánesa). By ułatwić komunikację i umożliwić pokonywanie szerokiego koryta suchą stopą, w okresie wczesnego średniowiecza wzniesiono pierwszy, jeszcze drewniany most, prawdopodobnie usytuowany na obszarze brodu lub na południe od niego, w miejscu późniejszego Mostu Karola. Wspomniany on został w źródłach pisanych w 935 roku, kiedy ciało księcia Wacława transportowano ze Stará Boleslav do Pragi.
Pierwszy kamienny most został zbudowany przez króla Władysława II i nazwany na cześć jego małżonki Judyty turyńskiej – Mostem Judyty. Inicjatywa jego budowy wyszła prawdopodobnie od trzynastego biskupa praskiego, Daniela, który został zainspirowany kamiennymi mostami we Włoszech, gdzie był z Władysławem II na kampanii wojennej. Inicjatywa budowy mogła też pochodzić od samego Władysława II, który okazały romański most musiał widzieć w 1158 roku w trakcie wizyty po koronę w Ratyzbonie. Po zniszczeniu w 1157 roku pierwotnego drewnianego mostu, sprowadzono profesjonalnych budowniczych z Włoch, którzy do 1172 roku wznieśli romańską, murowaną przeprawę (według kanonika praskiego Vincenciusa budowa rzekomo miała zostać przeprowadzona w ciągu trzech lat). Najstarsza wzmianka o moście w źródłach pisanych odnotowana została prawdopodobnie jeszcze w czasie jego budowy, w dokumencie fundacyjnym komandorii joannitów przy kościele NMP pod Řetězem z lat 1165 – 1169, gdzie bezimienny most wymieniony został jako granica działki joannitów („…mei pertinentem Pragae iuxta pontem secus aquam…“). W 1249 roku natomiast po raz pierwszy odnotowane zostało istnienie romańskiej wieży mostowej, wspomnianej w opisie walk króla Wacława I z jego synem Przemysłem. W 1250 i 1252 roku zapisano, iż mieściło się w niej więzienie.
W 1253 roku Wacław I Przemyślida przekazał nadzór nad mostem Zakonowi Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą, którzy zostali zobowiązani do dbania o jego dobry stan, w zamian za możliwość pobierania cła. Ułatwiała to lokalizacja klasztoru zakonu, usytuowanego tuż przy prawobrzeżnym przyczółku. Lewobrzeżny wjazd na most chroniony był natomiast przez zlokalizowaną tam komandorię joannitów. W kolejnych latach XIII wieku Most Judyty wspominany był stosunkowo często, ale zawsze bez podania nazwy i jakichkolwiek szczegółów. Dopiero wzmianka o jego uszkodzeniu w 1272 roku, odnotowała go ogólnym mianem mostu „praskiego”. Wskazywałoby to na fakt, iż Most Judyty był tak ważną i ogólnie znaną przeprawą, że podawanie jakichkolwiek szczegółów uznawano za bezcelowe. Nieco dokładniejsze informacje związane były z katastrofą budowlaną z 1281 roku, kiedy to wyjątkowo silna wichura miała uszkodzić czy też zawalić wieżę mostową.
Most nad Wełtawą miał znaczenie nie tylko komunikacyjne, ale i militarne. Ujawniło się to zwłaszcza po śmierci króla Wacława III w 1306 roku, kiedy to przez kolejnych pięć lat Pragą targały walki pomiędzy szlacheckimi i mieszczańskimi frakcjami różnych kandydatów do korony. W 1310 roku zwolennik Henryka karynckiego Jindřich z Lipy oraz mieszczanin, niejaki Olbram (Volfram), przedstawiciel skrzydła habsburskiego, obsadzili oba końce mostu i obwarowując przedmościa uczynili z nich niejako małe zamki, o które prowadzono później zacięte boje, zakończone ostatecznie wycofaniem się Henryka karynckiego i zajęciem miasta przez Jana Luksemburskiego. Uciążliwe dla mieszczan obwarowania przedmości wkrótce rozebrano, zaś sam Most Judyty funkcjonował do 1342 roku, kiedy to zniszczyła go powódź. Kronikarz František Pražský podał, że zachować się miała tylko jedna trzecia mostu, reszta zaś uległa zawaleniu i porwaniu przez nurt. Wpływ na osłabienie konstrukcji mostu mogło mieć już wcześniejsze podniesienie się poziomu Wełtawy, w wyniku budowy jazów staromiejskich.
Przygotowania do budowy nowej przeprawy przeciągnęły się aż do 1357 roku. W międzyczasie sporządzono plany, zbierano fundusze i zabezpieczono dostawy kamienia. Kamień węgielny pod budowę podobno położył sam cesarz Karol IV, natomiast nadzorowanie prac przypisuje się kamieniarzowi i praskiemu mieszczaninowi Oto, zwanemu także Otlinem (przez długi czas zaszczyt ten przypisywano sławnemu architektowi Petrowi Parléřowi, który choć niewątpliwie był zaangażowany w budowę, to jednak prawdopodobnie nie był autorem projektu ani pierwszym budowniczym). Prace nad mostem były bardzo kosztowne, zbiórki na budowę organizowano w kościołach całej Pragi, a po otwarciu mostu wprowadzono opłatę za jego przejście lub przejazd. Budowa została ukończona na przełomie XIV i XV wieku.
Wraz z budową Mostu Karola wzmocnione zostały przyczółki mostowe po obu stronach brzegu Wełtawy. Lewobrzeżny przyczółek mostowy z dwoma wieżami (starszą romańską i młodszą gotycką) najpóźniej na początku XV wieku w niewiadomych okolicznościach stał się własnością książąt saskich, co doprowadziło w latach 1408-1409 do sporu o wieże mostowe pomiędzy gminą Malej Strany a Starym Miastem, gdy książę Rudolf dokonał wymiany swoich praskich posiadłości. Wieże musiały ostatecznie przejść na własność miasta, bowiem w 1413 roku wieża lewobrzeżna nazwana została „iuxta turrim Civilem”. W 1419 roku, w trakcie pierwszego etapu wojen husyckich, gdy na terenie Malej Strany toczyły się ciężkie walki pomiędzy wiernym królowi Zygmuntowi garnizonem zamku a ludnością Pragi, brama mostowa prawdopodobnie uległa uszkodzeniu. Zapewne jeszcze w pierwszej połowie XV wieku została naprawiona, a po 1464 roku dobudowano późnogotycką lewobrzeżną północną wieżę, przypuszczalnie wzniesioną na miejscu starszej wieży gotyckiej z doby Luksemburgów. Obie wieże musiały być naprawiane po pożarze Malej Strany w 1503 roku.
Most Karola służył miastu nie tylko jako ważna arteria komunikacyjna, ale także jako miejsce handlu. Z obu jego stron do pewnej długości pobudowano kramy, sklepy i stoiska, na których kwitła działalność targowa, zaś w lewobrzeżnym przyczółku mostowym urządzono komorę celną, pobierającą opłaty od kupców. Most był także miejscem świątecznych lub pogrzebowych parad, odbywały się na nim nawet turnieje rycerskie. Z czasem zaczął być ozdabiany rzeźbionymi figurami przedstawiającymi świętych. Wojny nie zaszkodziły konstrukcji mostu, ale podczas oblężenia wojsk szwedzkich w XVII wieku zniszczono posągi i uszkodzono staromiejską Wieżę Mostową. Mniejsza z zachodnich wież mostowych, ze względu na zły stan została gruntownie przebudowana w stylu renesansowym po 1591 roku.
Już w trakcie budowy most był wielokrotnie zagrożony powodziami i wartkim nurtem rzeki. W 1432 roku wielka powódź zalała znaczną część Starego Miasta i zniszczyła pięć filarów mostowych. Naprawy po tej katastrofie trwały aż 71 lat i zakończyły się dopiero w 1503 roku. Kolejne powodzie zagrażały w latach 1655, 1784, 1845, 1872 i 1890. Podczas tej ostatniej poziom rzeki wzrósł o 2,5 do 3 metrów, co doprowadziło do zawalenia się dwóch arkad i uszkodzenia trzech filarów. Podczas naprawy uznano, że trzy zawalone sklepienia łuków zostaną zastąpione przez dwa, aby ułatwić przepływ wody. Ostatecznie jednak zastosowano zasadę zachowania pierwotnej formy mostu, a nowe filary zbudowano tylko nieznacznie węższe. Zabezpieczano je wieńcem kesonów spuszczanych przy fundamentach. W latach 20-tych XX wieku zakazano wjazdu na most pojazdów kołowych, a gruntowną renowację całej konstrukcji przeprowadzono w latach 1965–1978.
Architektura
Pierwszy romański Most Judyty wzorowany był na konstrukcji wzniesionej w Ratyzbonie. Swoim położeniem i układem budowla dostosowana była do warunków przyrodniczych i mieszkaniowych, łączyła bowiem dwa najważniejsze średniowieczne obszary praskiego zespołu: zamek lewobrzeżny i prawobrzeżne miasto oraz oddalony nieco dalej zamek wyszehradzki. Most miał 514 metrów długości, od 6,1 do 7,5 metra szerokości i około 6,6 – 7,5 metrów wysokości do poziomu pomostu. Tworzyły go prawdopodobnie 22 półkoliste arkady o długości 7,5-20 metrów, oparte na 22 filarach. Szerokość osadzonych na masywnym drewnianym ruszcie filarów wahała się od 7 do 11 metrów, przy czym zwiększała się ona w kierunku środka koryta rzeki. Od strony płynącego nurtu były one poprzedzone masywnymi ostrogami z dwuspadowymi zwieńczeniami, których zadaniem było zmniejszanie naporu wody na konstrukcję. Nawierzchnia romańskiego mostu była wybrukowana piaskowcowymi płytami, lecz o 4 do 5 metrów niższa niż nawierzchnia Mostu Karola. Most romański nie był idealnie równo poprowadzony, jego oś zaginała się kilkakrotnie, choć prawdopodobnie i tak była prostsza niż oś mostu gotyckiego. Głównym budulcem rdzenia mostu był łamana opoka wydobywana w Strahovie i Białej Górze, natomiast zewnętrzna okładzina wykonana była z opracowanego piaskowca, łączonego wysokiej jakości zaprawą wapienną.
Obydwa przyczółki romańskiego mostu z racji ich strategicznej wagi były obwarowane. Na lewym brzegu funkcjonowała romańska, czworoboczna wieża, w której sąsiedztwie znajdował się dwór biskupi, sąsiadujący od południa, po drugiej stronie drogi i strumienia, z kościołem zakonu joannitów pod wezwaniem Panny Marii oraz z ich komandorią. Ta ostatnia około połowy XIII wieku otoczona została murami obronnymi, wzmocnionymi w narożach czworobocznymi basztami, a przed murem usypano wał ziemny oraz przekopano suchą fosę. U zachodniego podnóża romańskiej wieży znajdował się najpóźniej od XIII wieku dwór kupiecki zwany Walhenhof. Romańska wieża lewobrzeżna z drugiej połowy XII wieku, zbudowana została z dokładnie opracowanych ciosów, na planie czworoboku o wymiarach około 11,1 x 9,9 metrów. Jej mury otrzymały znaczną grubość wynoszącą w przyziemiu około 1,7 – 1,8 metra. Posiadała co najmniej cztery kondygnacje, rozdzielone drewnianymi stropami, być może zwieńczone blankowanym przedpiersiem z otwartą kondygnacją bojową. Wejście do niej znajdowało się wysoko, na poziomie trzeciej kondygnacji, w ścianie północnej w pobliżu północno – zachodniego narożnika. Na prawym brzegu Wełtawy przedmoście wzmocniono około połowy XIII wieku czworoboczną w planie wieżą o wymiarach około 7 x 7 metrów, z ostrołucznym portalem i przejazdem bramnym w przyziemiu. Od północy sąsiadowała ona z budynkiem klasztoru i szpitala Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą. Przetrwała zniszczenie romańskiego mostu, choć funkcjonalnie zastąpiła ją później położona bardziej na południu gotycka wieża bramna Mostu Karola. Zarówno wieża XIII-wieczna jak i wieża gotycka znajdowały się przed miejskimi murami obronnymi prawobrzeżnego miasta.
Najbardziej skomplikowaną częścią budowy nowego mostu była kwestia umieszczenia filarów w korycie rzeki. Ponieważ dno Wełtawy tworzyły żwirowo-piaszczyste pokłady, każda konstrukcja zbudowana na dnie była bardzo podatna na uszkodzenia. Wpierw pod każdy filar musiał zostać przygotowany osobny zbiornik, złożony z kilku rzędów słupów wypełnianych glinianą izolacją. Następnie woda była z nich wypompowywana za pomocą poruszanego nurtem rzeki koła, napędzającego system wiader. Wtedy można było stworzyć fundamenty, prawdopodobne wzmacniane drewnianymi palami. Na dnie umieszczono drewniany ruszt fundamentowy, wykonany z dębowych belek i desek. Kratownicę tą przymocowano dużymi okrągłymi kamieniami, które splatano ze sobą uchwytami z kutego żelaza. Po tych pracach przygotowawczych można było rozpocząć wznoszenie filarów, od strony lica tworzonych z dokładnie obrobionych bloków piaskowca, spajanych zaprawą wapienną. Wewnętrzną przestrzeń wypełniano kamiennym gruzem. Po zbudowaniu dwóch lub więcej filarów możliwe było wykonanie kamiennych łuków. Do budowy ich sklepień należało przygotować drewniane rusztowanie, prawdopodobnie wykonane tymczasowo na dnie rzeki. Na ten szalunek układano regularnie obrabiane bloki z piaskowca, które tworzyły arkadę. Sklepienie było wzmocnione jeszcze jedną warstwą dużych płaskich kamieni, a następnie wyrównywane do poziomu drogi przejazdowej. Wreszcie na koniec układano bruk nawierzchni, wykonany z solidnych bloków twardego kamienia.
Most Karola połączył Stare Miasto z lewobrzeżną Malą Straną. Osiągnął on długość 515,76 metrów oraz 9,4 do 9,5 metra szerokości. Utworzony został z szesnastu wzniesionych z ciosów piaskowca łuków, rozciągniętych od 16,62 metrów (przy Starym Mieście) do 23,38 metrów, opartych na 15 filarach. Nie został poprowadzony w idealnej linii prostej, lecz złamano go trzy razy i lekko zakrzywiono w górę, celem jak najefektywniejszego poprowadzenia względem nurtu, rzecznych łach i wysepek. Budowniczowie starali się uniknąć błędów starszej konstrukcji, dlatego też Most Karola otrzymał mniej arkad, wzniesiony został wyżej a jego filary zostały osadzone głębiej niż w Moście Judyty (2,4 mera poniżej poziomu koryta rzeki). Filary mostowe o szerokości 8,5 – 10,5 metra zaopatrzono w wyraźnie ostrzejsze ostrogi po stronie skierowanej przeciwko nurtowi rzecznemu. Drogę wzniesiono na osi mostu, a deszczówka spływała z niej kamiennymi rynnami ze szczytów łuków mostowych.
Uzupełnieniem gotyckiego mostu stały się trzy wieże: bramna przy wschodnim przyczółku, kontrolująca wjazd od strony Starego Miasta oraz dwie wieże przybramne po stronie zachodniej, na terenie Malej Strany. Wieża staromiejska została ukończona w latach 70 lub 80-tych XIV wieku, choć górny ganek dodano jeszcze w 1515 roku. Wzniesiono ją z bloków piaskowca na planie czworoboku o trzech kondygnacjach (47 metrów wysokości, 64 metry wraz z narożnymi wieżyczkami), z bardzo szerokim przejazdem bramnym w przyziemiu (7,3 metra) zwieńczonym sklepieniem sieciowym zbliżonym do zastosowanego w prezbiterium katedry św. Wita i ostrołucznym portalem pierwotnie zamykanym opuszczaną broną. Założenie wyjątkowo ozdobnego sklepienia uniemożliwiło natomiast zamykanie przejazdu wrotami, choć ochronie służyć mógł otwór w sklepieniu pełniący rolę tzw. mordowni. Pomimo tego, relatywnie cienkie mury wieży, porozdzielane dużymi oknami, oraz brak w elewacjach otworów strzeleckich wskazywałyby, iż względy obronne w wieży zeszły na dalszy plan. Po stronie południowej dodano pryzmatyczną dobudówkę z klatką schodową, prowadzącą do podsklepionej sutereny pod przejazdem, dwóch wysokich, przykrytych stropami pięter, oraz na górną galerię zaakcentowaną narożnymi wieżyczkami. Galeria ta otaczała wieńczący wieżę wysoki hełm, pierwotnie całkowicie pokryty polerowaną złoconą blachą (później płytami łupkowymi).
Pomysłodawcą ikonograficznego i heraldycznego programu dekoracji wieży mógł być sam cesarz Karol IV, natomiast autorem wszystkich detali rzeźbiarskich wieży był architekt Peter Parléř i jego warsztat. Całą wieżę podzielono horyzontalnie gzymsami kordonowymi na trzy części. Najniższa z nich odzwierciedlać miała sferę ziemską, środkowa symbolizowała władzę świecką i kościelną (z uproszczonym wyobrażeniem przekroju katedry z płaskorzeźbionymi fialami), najwyższa zaś podzielona na rzędy ślepych wnęk z czwórliśćmi, trójliśćmi i łukami w ośle grzbiety symbolizowała sferę niebiańską. Na bardziej reprezentacyjnej wschodniej elewacji najniżej znalazły się herby historycznych ziem rządzonych przez władców z dynastii luksemburskiej w okresie budowy wieży, a także pierwotny herb Starego Miasta praskiego. Na pierwszym piętrze nad profilowaną archiwoltą portalu bramnego osadzono trio gotyckich posągów przedstawiających intronizowanego cesarza Karola IV, św. Wita i króla Wacława IV, których umieszczono w płytkich wnękach z baldachimami o formie wypełnionych maswerkami i zwieńczonych kwiatonami archiwolt. Nad nimi znalazł się herb z orłem św. Wacława, a drugie piętro ozdobiły posągi patronów: św. Zygmunta i św. Wojciecha, pod którego stopami z wieży spoglądała duża rzeźba lwa. Szczególną uwagę zwrócono także na przejazd bramny z żebrowym sklepieniem parlerowskim z trzema ramionami na dwóch bokach i koroną zamiast zwornika (obejmowała ona otwór tzw. mordowni). Elewacja zachodnia prawdopodobnie pierwotnie ozdobiona była wyobrażeniami Panny Marii, św. Wacława i św. Wojciecha.
Lewobrzeżny przyczółek mostowy tworzyły dwie wieże flankujące umieszczony pomiędzy nimi przejazd bramny. Od drugiej połowy XV wieku przejazd i portale, podobnie jak na Starym Mieście, były bardzo szerokie (7,2 metra), zaś same portale bogato oprofilowane i ozdobione archiwoltą osadzoną na dwóch konsolach o motywach zwierzęco – roślinnych. Ponad przejazdem umieszczono otwarty ganek straży z krenelażem, utworzonym z obu stron, ale zapewne już bardziej traktowanym dekoracyjnie niż militarnie (ozdobiły go herby ziem królestwa). Realnym zabezpieczeniem przejazdu bramnego była brona opuszczana w prowadnicach po wewnętrznej stronie zachodniego portalu. Jej ruch umożliwiały krążki umieszczone na końcach głęboko osadzonych w murze drewnianych wsporników, lecz wystające ze ścian wieży za prowadnicami. Przed wodą krążki chronione były kamiennymi daszkami uformowanymi na podobieństwo piramidalnych baldachimów. W przejeździe nie odnaleziono śladów po drewnianych wrotach.
Niższa z dwóch lewobrzeżnych wież, usytuowana po stronie południowej, nazwana została Wieżą Judyty, ponieważ pierwotnie była częścią romańskiego Mostu Judyty. Jej wymiary w planie (około 11,1 x 9,9 metrów) oraz grubość murów (około 1,7 – 1,8 metra) nie uległy zmianom w okresie gotyku. Początkowo nadal posiadała cztery kondygnacje, choć ich wysokości uległy zmianom, za sprawą założenia w pierwszej połowie XIII wieku sklepienia krzyżowo – żebrowego w przyziemiu. Pomieszczenie to musiało pełnić ważną rolę, bowiem oprócz sklepienia, około połowy XIII wieku pokryte zostało malowidłami. Z powodu podwyższenia przyziemia sklepieniem i zmian w wysokościach pięter, zapewne przestał być wykorzystywany pierwotny portal wejściowy na drugim piętrze, bowiem znalazł się on wysoko powyżej stropu drugiej kondygnacji i częściowo zachodził w poziom kondygnacji trzeciej. W XIV wieku funkcjonalnie został on zastąpiony portalem dostępnym z poziomu gruntu, natomiast nad portalem romańskim, po kolejnej zmianie wysokości pięter, na trzeciej lub czwartej kondygnacji utworzono dwuramienny (siodłowy) portal, wiodący na sąsiedni mur obronny zespołu bramnego. Zmianę komunikacji i poziomów kondygnacji zapewne wprowadziła budowa późnogotyckiej wieży północnej w drugiej połowie XV wieku. Przekształceniom ulegało też zwieńczenie wieży, wyposażonej w okresie wczesnego gotyku w wysoki dach ostrosłupowy. W kolejnych latach górna część wieży mogła przechodzić dalsze przekształcenia, by pod koniec średniowieczna ponownie być zwieńczoną jedynie odkrytym krenelażem.
Lewobrzeżna wyższa, późnogotycka wieża zachodnia powstała dopiero po 1464 roku, ale wzniesiono ją na miejscu drobniejszej wieży przybramnej z doby Luksemburgów, zniszczonej w trakcie wojen husyckich. Została wyraźnie zainspirowana staromiejską wieżą mostową, choć nie otrzymała równie bogatej symboliki dekoracji rzeźbiarskich. W planie otrzymała kształt zbliżony do kwadratu o bokach długości około 10 metrów z lekkim odchyleniem w stosunku do wieży południowej. Wzniesiono ją z dokładnie obrobionych kwadr, elewacje przedzielono gzymsami kordonowymi, a naroża zwieńczono wieżyczkami i galerią otaczającą wysoki, kalenicowy hełm, wszystko na podobieństwo bramy staromiejskiej. Także w wieży późnogotyckiej nie umieszczono otworów strzeleckich, a jej obronność nie odgrywała decydującej roli. Elewacja wschodnia i zachodnia wieży uformowane zostały prawie identycznie. Każdą przebito na wysokości pierwszego piętra dużym, czworobocznym, oprofilowanym oknem, wewnątrz zaopatrzonym w boczne sedilia. Drugie piętro z obu stron ozdobiono trzema piramidalnie usytuowanymi wnękami, niegdyś mieszczącymi rzeźbione posągi i zwieńczonymi płaskorzeźbionymi sterczynami. Dodatkowo na północnej elewacji podwieszono wykusz latrynowy. Wnętrze wieży rozdzielono drewnianymi stropami na cztery kondygnacje skomunikowane drewnianymi schodami. Wejście do wysokiego przyziemia umieszczono w półkolistym portalu w przejeździe bramnym.
Stan obecny
Z pierwszego kamiennego Mostu Judyty przetrwała do dnia dzisiejszego jedna z arkad widziana z Mostu Karola, kolejna arkada ukryta w piwnicy domu nr 78/III, fragment kamiennej kostki brukowej na brzegu oraz w domu pod nr 77/III, a także wysokiej jakości płaskorzeźba umieszczona w niszy wschodniej elewacji lewobrzeżnej, niższej wieży bramnej, także będącej pozostałością romańskiej budowli. Niestety wieża ta została mocno przebudowana pod koniec XVI wieku w stylu renesansowym, natomiast gruntownej barokowej przebudowie poddana została prawobrzeżna, wczesnogotycka wieża bramna z XIII wieku, usytuowana tuż obok dawnego klasztoru Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą. Wewnątrz wieży romańskiej bardzo ciekawe są utworzone na ciosach ryty z motywami heraldycznymi, militarnymi i myśliwskimi, przypuszczalnie pozostawione przez zbrojnych, w czasie ich pobytu w wieży w trakcie konfliktu Przemysła z królem Wacławem I.
Most Karola pomimo wielu niszczących powodzi i gruntownych napraw, skutkujących wymianą dużej części jego kamieniarki jest do dziś dumą i symbolem Pragi. Jego wartość podnoszą późnogotyckie wieże bramne zdobiące lewobrzeżne i prawobrzeżne przyczółki. Szczególnie cenna jest wschodnia elewacja prawobrzeżnej wieży bramnej wykonana przez Petra Parléřa i jego warsztat oraz sklepienie jej przejazdu, natomiast elewacja zachodnia tejże wieży niestety została znacznie uszkodzona w trakcie walk z 1648 roku. Obecna forma późnogotyckiej wieży lewobrzeżnej jest efektem prac budowlanych z lat 1874-1882. Sam most od XVII wieku ozdobiony jest figurami świętych, których obecnie jest 30.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Dragoun Z., Praha 885-1310. Kapitoly o románské a raně gotické architektuře, Praha 2002.
Dragoun Z., Státniková P., Šefců O., Kamenný most v Praze, Praha 2013.
Fišera Z., Městské věže: v Čechách, na Moravě a ve Slezsku, Praha 2011.
Karlův most, red. O.Šefců, Praha 2010.
Kalina P., Koťátko J., Praha 1310-1419. Kapitoly o vrcholné gotice, Praha 2004.
Líbal D., Katalog gotické architektury v České republice do husitských válek, Praha 2001.
Merhautová A., Třeštík D., Románské umění v Čechách a na Moravě, Praha 1984.
Patrný M., Veselý J., Románská věž na malostranském konci Karlova mostu v Praze, „Průzkumy památek XV”, 2/2008.
Podliska J., Semerád M., Nové poznatky o konstrukci Juditina mostu v Praze, „Staleta Praha”, rocnik XXVIII, č. 2, 2012.
Razím V., Středověká opevnění českých měst. Katalog Čechy, Praha 2020.