Historia
Początki osady Pomezná, pierwotnie zwanej Markhausen, sięgają prawdopodobnie XII wieku. W pierwszej połowie XIII wieku należała ona do miejscowych rodów rycerskich, spośród których w źródłach pisanych wspomniany został w 1225 roku niejaki Berchtold z przydomkiem „de Marchousen” oraz jego brat Konrad. Dalsze XIII-wieczne przemiany własnościowe nie są znane, dopiero około 1300 roku wiadomo, iż Pomezná dzierżona była przez chebskich mieszczan, a przed 1350 rokiem miejscowe dobra kupił Rüdiger ze Sparnecku. Za jego potomków w 1417 roku wieża została spalona przez wojska burgrabiego norymberskiego i ponownie spustoszona w 1462 roku przez wojska Jerzego z Podiebradów. Prawdopodobnie po którymś z powyższych zniszczeń, w ramach odbudowy pańskiej siedziby, na nowym miejscu wniesiono murowaną wieżę mieszkalną.
Od 1459 roku miejscowe dobra dzierżyli Paulsdorferowie, zaś od początku XVI wieku ponownie mieszanie chebscy, którzy rozdzielili wieś na kilka mniejszych majątków i sprzedali radzie miejskiej. Ta była właścicielem Pomezná aż do XX stulecia, lecz po zmianach granicy po drugiej wojnie światowej wieś została wyludniona i zanikła. Sama wieża najpóźniej już w XVII wieku straciła swoją funkcję mieszkalną i została przekształcona na budynek gospodarczy, wchodzący w skład większego folwarku.
Architektura
Wieża wraz z zabudowaniami dworskimi usytuowana była w północno – zachodnim krańcu wsi, około 150 metrów od rzeki przepływającej po jej południowej stronie. Wzniesiono ją na planie czworoboku o wymiarach 7,25 x 7,45 metra, przy grubości murów dochodzących w przyziemiu do około 1,1 – 1,2 metra. Wejście do niej umieszczono na poziomie gruntu od strony południowej, skąd osiągało się komorę przyziemia. Portal w którym z pewnością pierwotnie umieszczone były solidne odrzwia, zamykany był także na rygiel, blokowany w otworze przeprutym w grubości muru.
Izbą przyziemia połączono wewnętrznymi schodami w południowo-zachodnim rogu ze sklepioną kolebkowo piwnicą (3 x 10,5 metra). Wszystkie górne kondygnacje (których było pierwotnie co najmniej dwie) zwieńczono już płaskimi drewnianymi stropami, z belkami opartymi na odsadzkach murów obwodowych. Ich oświetlenie zapewniały jedynie wąskie okienka szczelinowe przeprute w ścianie południowej. Na górne piętra musiała prowadzić drabina lub drewniane schody. Funkcję mieszkalną zapewne spełniała najwyższa kondygnacja.
Stan obecny
Do niedawna wieża znajdowała się w stanie postępującej, opuszczonej ruiny. W 2015 roku nabył ją prywatny inwestor, który dokonał remontu oraz odbudowy fragmentów, które uległy zawaleniu w ciągu XX wieku. Więżę obecnie nakrywa niezbyt reprezentacyjny, ahistoryczny dach, jest on jednak podobno rozwiązaniem tymczasowym do momentu zebrania funduszy na dalsze prace. W planach jest również zorganizowanie małego muzeum zanikłej wsi Pomezná.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 2, Praha 2000.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Západní Čechy, t. IV, red. Z.Fiala, Praha 1985.
Strona internetowa hrady.cz, tvrz Pomezná.