Polná – kościół św Katarzyny

Historia

   Kościół św. Katarzyny zbudowano w pierwszej połowie XIV wieku, natomiast około ostatniej ćwierci tamtego stulecia powiększony został o prezbiterium. Pierwotnie pełnił on funkcje liturgiczne dla mieszkańców pobliskiego zamku. Na początku XV wieku przy świątyni powstał cmentarz, na którym chowano jego mieszkańców oraz ludność z pobliskiej osady Kateřinov. Podczas wojny trzydziestoletniej w 1647 roku kościół został spalony przez wojska szwedzkie, a w 1658 roku naprawiony. W 1785 roku co prawda formalnie go zlikwidowano jako świątynię, ale dziesięć lat później został odrestaurowany. W XVII i XVIII wieku w jego pobliżu mieszkali pustelnicy, opiekujący się chorymi na cholerę i dżumę. W 1874 roku wzgórze kościelne zostało zalesione, a ostatnia znacząca modyfikacja budynku miała miejsce w 1910 roku w trakcie renowacji.

Architektura

   Kościół usytuowano na wzniesieniu zwanym Strážný vrch (Strażnicze Wzgórze) na południe od miasta i zamku. Uzyskał on formę budowli jednonawowej o długim korpusie na planie prostokąta oraz z węższym prezbiterium po stronie wschodniej, zamkniętym wielobocznie. Do wnętrza jego nawy wiodły dwa gotyckie ostrołukowe portale: jeden po stronie zachodniej i jeden od południa. Elewacje korpusu pozostawiono gładkie, jedynie prezbiterium zostało wzmocnione od zewnątrz przyporami. W obu częściach kościoła poprzebijano je ostrołukowymi oknami z maswerkami. Prezbiterium przykryto krzyżowym sklepieniem ponad prostokątnym przęsłem oraz nietypowo sklepieniem gwiaździstym ponad wschodnim zamknięciem. W tym ostatnim gruszkowe w przekroju żebra osadzono na maswerkowych wspornikach i spięto zwornikiem o kształcie herbu panów z Lipy.

Stan obecny

   Kościół zachował układ, bryłę i wiele z gotyckich detali architektonicznych, łącznie z oknami, portalami, czy sklepieniem w prezbiterium. Ponadto wewnątrz znajdują się fragmenty fresków z XV wieku przedstawiające Chrystusa i św. Katarzynę oraz freski miejscowego malarza Jiříka Jirchářa z przełomu XVI i XVII wieku. Mur otaczający cmentarz powstał w latach 1592-1593.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Líbal D., Katalog gotické architektury v České republice do husitských válek, Praha 2001.
Prchal J., Polná, Polná 2010.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. III, Praha 1980.