Historia
Kościół został zbudowany w latach 60-tych XVI wieku (data 1570 na zworniku empory) lub w latach 70-tych XVI wieku (przekazy pisemne), z fundacji gminy miasta Polička oraz przy wsparciu zapisami i darowiznami mieszczan. Powodem budowy kościoła prawdopodobnie była rosnąca liczba ludności miasta oraz proces przenoszenia cmentarzy poza mury miejskie. Prace budowlane wykonane zostały przez Ambroža Vlacha oraz cieślę Jiříego Krejzlíka, który utworzył konstrukcję więźby dachowej o późnogotyckim jeszcze charakterze.
Po ukończeniu kościoła, pod koniec XVI wieku dobudowano dzwonnicę, w której umieszczono trzy dzwony. W 1658 roku budynek został poddany pierwszemu poważnemu remontowi, w trakcie którego dostawiona została renesansowa kruchta. Następnie pod koniec XVII wieku wzniesiona miała zostać barokowa zakrystia. W XVIII wieku wnętrze kościoła zostało zbarokizowane. W 1845 roku spłonąć miał dach kościoła, początkowo odbudowany przy wykorzystaniu gontu, a w 1900 roku blachy, choć uszkodzenia od ognia najpewniej nie były duże. W 1890 roku, między zakrystią a kruchtą przystawiono kaplicę.
Architektura
Kościół wzniesiono jako późnogotycką, trójnawową budowlę o niemal kwadratowym korpusie wielkości 11,8 x 11,3 metra, z węższym i niższym, bardzo krótkim, zamkniętym trójbocznie prezbiterium po stronie wschodniej, wewnętrznej wielkości 7,6 x 8,3 metra. Obie części przykryto osobnymi dachami dwuspadowymi, z wieloma połaciami nad wschodnim zamknięciem. Kalenice założono wysoko (12 metrów nad nawą, 8,8 metra nad prezbiterium), co nadało bardzo strome, typowe dla budowli późnogotyckich nachylenie dachów.
Prezbiterium zostało wzmocnione czterema zewnętrznymi przyporami, każdą z dwoma uskokami. Pomiędzy nimi przepruto pięć obustronnie rozglifionych, stosunkowo wąskich, ostrołukowych okien. Nawę oświetlało sześć podobnych otworów okiennych, po trzy od północy i południa, przy czym północne zostały później częściowo zastawione dobudówkami. Fasadę zachodnią przepruto okulusem i półkoliście zamkniętym portalem wejściowym. Stromy dach nawy został oparty na trójkątnych szczytach i zwieńczony sygnaturką.
Wnętrze korpusu nawowego podzielone zostało na trzy nawy, przykryte sklepieniami krzyżowymi bezżebrowymi. W prezbiterium również założono płaskie sklepienie krzyżowe bez żeber, z konsolami o formie maszkaronowych rzeźb, głów aniołów oraz masek ludzkich i zwierzęcych. Nawę od prezbiterium oddzielono półkolistą, bardzo wąską arkadą tęczy o szerokości zaledwie 1,1 metra i wysokości 5,7 metra. W zachodniej części nawy osadzona została empora.
Stan obecny
Pomimo późnej daty budowy, kościół otrzymał i zachował od strony zewnętrznej formę późnogotycką, z ostrołucznie zamkniętymi oknami, przyporami wokół prezbiterium i wysokim dachem założonym na spiczastych szczytach. Renesansowe i barokowe formy mają XVII-wieczne i późniejsze przybudówki: zakrystia, kaplica i obie kruchty. Wnętrze posiada wystrój nowożytny, w takiej też stylistyce utrzymane są sklepienia z systemem ich podtrzymywania oraz empora.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. III, Praha 1980.
Wirth Z., Soupis památek historických a uměleckých v království Českém, ročník 22, politický okres poličský, Praha 1906.