Historia
Kościół św. Jerzego zbudowany został pod koniec XII wieku, a następnie przebudowany w okresie gotyku. W baroku kościół uzupełniono o południową zakrystię i przedsionek. Podwyższono także oryginalną zakrystię od strony północnej, urządzając na piętrze kaplicę patronacką, powiększono okna, przekształcono zewnętrzne elewacje. W 1765 roku wzniesiono wieżyczkę na sygnaturkę i nową klatkę schodową w wieży. W 1849 roku w kościół uderzył piorun, przez co prawdopodobnie musiano później dokonać wymiany więźby dachowej. Ostatnia gruntowna renowacja miała miejsce w latach 1904-1905, kiedy to północny aneks otwarto na prezbiterium, w ścianie północnej przepruto ostrołukowe okno z maswerkiem, a obok niego nowe wejście. Powiększono także okna w prezbiterium i nadano im ostrołuczną formę.
Architektura
Romański kościół usytuowano na niewielkim wzniesieniu w północnej części osady, w pobliżu przebiegającej przez nią drogi, na terenie ogrodzonego cmentarza. Początkowo składał się on z prostokątnej w planie nawy, czworobocznej wieży na osi fasady zachodniej i prezbiterium o nieznanym kształcie, być może o formie apsydy.
Wieża otrzymała cztery kondygnacje wysokości, doświetlane małymi otworami szczelinowymi oraz w najwyższej kondygnacji dużymi, trójdzielnymi przeźroczami z dwoma kolumienkami w każdym. Wewnątrz nawa przykryta była płaskim, drewnianym stropem, a w jej zachodniej części znajdowała się empora. Podparto ją na dwóch arkadach i centralnym filarze oraz przykryto dwoma przęsłami sklepienia krzyżowego.
W okresie gotyku przebudowane zostało prezbiterium, które otrzymało tą samą szerokość co nawa i trójboczne zamknięcie na wschodzie, wsparte jedynie na dwóch słabych przyporach. Nie było ono wyróżnione zewnętrznie z bryły kościoła, a jedynie oddzielone wewnątrz ostrołuczną arkadą tęczy, za którą prawie kwadratowe przęsło przykryto krzyżowym sklepieniem z żebrami spiętymi zwornikiem i wtapiającymi się bezpośrednio w ściany. Po północnej stronie prezbiterium usytuowano obszerną zakrystię.
Stan obecny
Dzisiejszy wygląd kościoła jest w dużym stopniu wynikiem regotyzacji z początku XX wieku, która nadała budowli obecny wygląd dachów, dużej części okien oraz otwarła arkadą dawną zakrystię po stronie północnej prezbiterium na wnętrze świątyni. Oryginalny wygląd zachowała wieża ze szczelinowymi i trójdzielnymi oknami (choć kolumienki mogą być nowe) oraz większość murów nawy z emporą na dwóch arkadach i kamiennym filarze (jego oryginał zachowany jest w sąsiedztwie południowego przedsionka). Z okresu gotyckiej przebudowy kościoła na uwagę zasługuje łuk tęczy i gotyckie wieloboczne zakończenie kościoła z atrakcyjnym sklepieniem żebrowym.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Líbal D., Katalog gotické architektury v České republice do husitských válek, Praha 2001.
Soukup J., Valchár J., Soupis památek historických a uměleckých v politickém okresu Ledečském. Edice nedokončeného rukopisu. Soupis 54 (Ledeč), Praha 2010.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. III, Praha 1980.