Historia
Pierwsza wzmianka o wsi Pasovary pochodzi z 1278 roku. Należała ona wówczas do władyków z Cipína i Pasovar (Čeněk, Radost i Domin), których potomkowie dzierżyli miejscowe dobra aż do początku XV wieku. Zamek zaczęto w niej budować dopiero w drugiej połowie XIV wieku. Po śmierci ostatniego członka miejscowego szlacheckiego rodu, Janka Lovíka z Pasovar, zamek przeszedł w 1437 roku na własność Korony czeskiej. Od cesarza Zygmunta Luksemburczyka nabyty został przez Matěja Višne z Větřní, w którego rodu rękach pozostał aż do wojny trzydziestoletniej. W okresie tym dokonano renesansowych przekształceń zabudowy. W 1623 roku majątek Jana Višňi z Větřní został skonfiskowany z powodu jego udziału w antyhabsburskim powstaniu i następnie wykupiony z rąk cesarza przez miasto Český Krumlov. Miasto wykorzystywało zamek wyłącznie do celów gospodarczych, a po pożarze w 1907 został on pozostawiony swemu losowi.
Architektura
W pierwszej fazie budowy z drugiej połowy XIV wieku zamek miał ośmioboczny kształt, zbliżony nieco do owalu. Wewnątrz obwodu murów obronnych znajdowała się wolnostojąca czworoboczna, trzykondygnacyjna wieża o wymiarach w planie 6,2 x 6,2 metra, do której wejście prowadziło na wysokości drugiego piętra poprzez ostrołukowy portal i nadwieszany ganek, czy też kładkę z poziomu sąsiedniego budynku lub po drewnianych schodach. Wewnatrz kondygnacje wieży pierwotnie rozdzielone były drewnianymi, płaskimi stropami, sklepienia założono dopiero w XVI wieku. Całe założenie otaczała fosa przez którą od wschodu przerzucono drewniany most prowadzący do bramy wjazdowej na dziedziniec.
W okresie późnogotyckim przeprowadzono rozległą rozbudowę podczas której wybudowano pałac w południowo-wschodnim narożniku. Budynek ten miał czworoboczny kształt o wymiarach 9,5 x 13 metrów i usytuowany był w narożniku dziedzińca, gdzie dochodził do murów obronnych. Posiadał jedno lub dwa piętra.
Niedługo później, prawdopodobnie jeszcze w XVI wieku, po północnej stronie muru obwodowego (na zewnątrz obwodu, zapewne z powodu braku miejsca na niewielkim dziedzińcu) wzniesiono kolejny budynek i rozbudowano starszy pałac o wąskie skrzydło przy jego północnej ścianie. Zmieniono również drogę wjazdową na zamek, gdyż na południowym – zachodzie zbudowano czworoboczny budynek bramny ze sklepionym przejazdem i mieszkalnymi izbami na górnych piętrach.
Stan obecny
Zamek znajduje się obecnie w stanie ruiny z dominantą w postaci dość dobrze zachowanej XIV-wiecznej wieży. Budowla nie jest zabezpieczona i wstęp na nią jest wolny. Zamek znajduje się dwa kilometry na północny wschód od wioski Světlík, skąd prowadzi niebieski szlak turystyczny w kierunku ruin. Nieoznakowana droga gruntowa prowadzi następnie ze skrzyżowania Pasovary do wzgórza z sosnami, około 500 metrów na południowy wschód od skrzyżowania.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 2, Praha 2000.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Čechy, t. V, red. Z.Fiala, Praha 1986.