Pašinka – wieża mieszkalna

Historia

   Pierwsza wzmianka o wsi Pašinka (pierwotnie nazywanej Pašiněves) pochodzi z 1374 roku, kiedy to pisał się z niej niejaki Buzek, natomiast  wieża w źródłach pisanych pojawiła się w 1414 roku, kiedy to od kolińskiego mieszczanina Mikuláša Hamra (być może fundatora), kupił ją Jan ze Smržova. Następnie należała do panów z Mirovic, a przed końcem XV wieku do Jana z Trojanovic. Przez cały XVI wiek i prawie do końca następnego stulecia mieszkał w wieży ród Kasaličtích z Kaštic, od których w 1693 roku majątek kupił Vilém Arnošt Nigroni z Riesenbachu. Dla nowego właściciela przeprowadzono barokową przebudowę starego dworu, dodano nowy budynek mieszkalny oraz założono park. W 1712 roku Leopold Věžník połączył Pašinkę z dobrami ratbořskimi, przez co przestała był wykorzystywana jako szlachecka rezydencja. Dopiero w 1885 roku mieszczanie Kolína – Václav i Jan Radimšcy odkupili Pašinkę i przeprowadzili klasycystyczną renowację dworu. Ich potomkowie mieszkali w nim do 1950 roku, kiedy to zabytek uległ nacjonalizacji.

Architektura

   Wieżę usytuowano na skraju pagórka, który opada po północnej stronie do doliny potoku. Wzniesiono ją na planie kwadratu o długości boku około 9 metrów z bardzo starannie ułożonego łamanego kamienia. Wieża jest trzypiętrowa, dostępna od północy przez późnogotycki portal siodłowy na parterze. Pierwsze piętro, do którego prawdopodobnie wiodło pierwotne wejście po stronie południowej, obecnie ma nowożytne okna. Drugie i trzecie piętro posiadają gotyckie okna w głębokich wnękach z ławami po bokach. Wzorem innych budowli tego typu, w średniowieczu sklepione kolebkowo przyziemie pełniło zapewne funkcje gospodarcze jako spiżarnia czy magazyn, natomiast przykryte drewnianymi stropami piętra służyły celom mieszkalnym i reprezentacyjnym.

Stan obecny

   Oryginalna gotycka wieża stoi do dziś, lecz pokryta jest barokowym cebulastym dachem. Zachowała się w niej część oryginalnych okien na drugim i trzecim piętrze oraz późnogotycki portal wejściowy w przyziemiu. Przylega do niej klasycystyczny budynek dworu, który do niedawna służył jako szkoła specjalna z internatem.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 2, Praha 2000.

Menclová D., České hrady, Praha 1972.
Strona internetowa hrady.cz, zámek Pašinka.