Historia
Pierwotny, niewielki zamek wzniesiono prawdopodobnie w drugiej połowie XIII wieku, gdyż w 1289 roku pisał się z niego niejaki Zdislav. W latach 1321–1331 okoliczne dobra należały do Nachvala z Osvračina, który otrzymał je w zastaw od Jana Luksemburskiego. Około 1342 roku majątek ten przejął jeden z synów Nachvala, Zbyněk, który jednak w Osvračínie nie mieszkał, gdyż pisał się panem na Bukové. Po nim Osvračín dzierżył jego brat, Dobrohost z Ronšperka, a następnie syn Zbynka. Pod koniec XIV wieś należała do kilku rożnych właścicieli, zamek natomiast w latach 1379 – 1382 należał do braci Ratmíra i Buška ze Švamberka. Za kilku kolejnych posiadaczy, gdzieś po 1397 roku, wzniesiono nowy zamek o charakterze dużej wieży mieszkalnej. Budowla ta egzystowała bardzo krótko i zanikła już na początku lat 20-tych XV wieku. Prawdopodobnie została zniszczona w wyniku wojen husyckich, być może w 1422 lub 1431 roku, kiedy husyci oblegali pobliski Horšovský Týn. W 1474 roku miejscowe dobra kupił możny Půta Švihovský z Rýzmberka, który włączył je do swego rozległego dominium. Zamku jednak, który był dla niego zbędny i stracił znaczenie, nie odnowił.
Architektura
Niezbyt rozbudowane założenie usytuowano na końcu stromego cypla wzgórza na wschód od wsi Osvračín. Składało się ono z czworobocznego budynku, być może o wieżowym charakterze, z dwoma pomieszczeniami w przyziemiu i piwnicą. Otoczono go murem obwodowym (nieco węższym na mniej eksponowanych stronach) i suchą, głęboką na 6 metrów, fosą, nadającymi mu układ zbliżony do trójkąta. Wjazd znajdował się po stronie wschodniej i prowadził w kierunku wąskiego podzamcza, zabezpieczonego przekopem o głębokości 1 – 3 metrów. Na jego oba tylne naroża nachodził ziemny wał, który usypano przed obwodowym przekopem. Zabudowę podzamcza stanowił podpiwniczony dom w północnej części.
Stan obecny
Budowla nie zachowała się do czasów współczesnych, a w zasadzie nie jest widoczna, gdyż wykopaliska archeologiczne ujawniły, iż główna wieża przetrwała do wysokości pierwszego piętra, lecz jest ukryta w pagórku. Na powierzchni widoczne są jedynie jej niewielkie kamienne relikty. Wstęp na teren dawnego zamku jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Dodatky, Praha 2002.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Západní Čechy, t. IV, red. Z.Fiala, Praha 1985.
Strona internetowa pamatkovykatalog.cz, zřícenina hradu Osvračín.