Historia
Nazwa zamku Seeberg po raz pierwszy pojawiła się w dokumencie z 1322 roku, w którym król niemiecki Ludwik IV Bawarski oddał w zastaw ziemie wokół Chebu królowi czeskiemu Janowi Luksemburskiemu, w zamian za obietnicę pomocy w kandydowaniu na tron cesarski. Seeberg zbudowano jednak dużo wcześniej, prawdopodobnie na początku XIII wieku, z inicjatywy chebskich ministeriałów. Z powodu nie wypłacenia sumy zastawu, od czasów Jana Luksemburskiego zamek należał już do Królestwa Czeskiego. Karol IV w 1349 roku potwierdził przyznanie „Vest Seberch” przez jego ojca miastu Cheb, wraz z prawem do powoływania i odwoływania urzędników odpowiedzialnych za zarządzanie majątkiem Ostrohu, przy czym zamek nie mógł być oddawany w zastaw, sprzedawany ani w inny sposób mieszczanom zabrany.
W 1434 roku Zygmunt Luksemburczyk przekazał Ostroh swojemu kanclerzowi, Kasparowi Šlikowi, synowi mieszczanina i sukiennika chebskiego, Jindřicha Šlika. Następnie w latach 1461-1485, zaniedbany już zamek należał do rodu Junckersów, z przerwą w 1474 roku, kiedy to po śmierci Kašpara Junckra, ze względu na brak dorosłego potomka, król Władysław Jagiellończyk udzielił zamek Burianowi Bohatemu z Gutštejna. Jednakowoż cesarz Fryderyk Habsburg, który uważał Seeberg za cesarskie lenno, przekazał go czterem szlachcicom z Rzeszy. Wdowa po Kašparze odmówiła wydania zamku Burianowi, a ten zgromadził wojsko i spustoszył okoliczne majątki. Na sam zamek jednak nie uderzył, z powodu zakazu króla Władysława.
Po okresie rządów Junckersów, dobra związane z zamkiem ponownie, choć na krótko, wróciły w ręce Šlików, lecz już w 1497 roku Mikuláš III Šlik sprzedał Seeberg braciom Konradowi i Joštovi z Neubergu. W tym czasie zamek został uszkodzony podczas długiej wojny Neubergów z Jorgiem z Zedtwitz, który mieszkał w pobliżu nieodległego zamku Liebenstein (Libá). Niepokoje zakończyły się dopiero w 1519 roku. Wtedy też zaczęto odbudowę i przebudowę zamku w stylu renesansowym.
Jan Albrecht z Neubergu sprzedał Ostroh w 1582 roku Jerzemu Wolfowi z Brandu, którego spadkobiercy byli posiadaczami zamku do 1635 roku. Później właściciele parokrotnie zmieniali się, a w międzyczasie w 1648 roku zamek spalili Szwedzcy żołnierze generała Königsmarka. Odbudowę Seeberg zawdzięczał Vítowi Dětřichowi ze Steinheimu. Podwyższeniu o jedno piętro uległy wówczas budynki mieszkalne zamku. Vít zmarł 5 kwietnia 1657 roku, a jego jedyny syn i następca, Hubert Gottfried, zaledwie dzień później. Zamek stał się wówczas majątkiem korony, parokrotnie zmienił właścicieli i w 1703 roku ostatecznie, po paru wiekach przerwy, ponownie został kupiony przez miasto Cheb, które pozostaje jego posiadaczem do dziś.
Architektura
Zamek Seeberg wzniesiono na skalistym cyplu, który rozciągał się ponad zakolem strumienia o nazwie utworzonej od bagiennego charakteru okolicznych terenów. Obwód murów otrzymał nieregularny kształt dostosowany do formy terenu i został odcięty od obwarowanego podzamcza na wschodzie poprzeczną fosą. Z pozostałych stron, a więc od północy, zachodu i południa, utworzenie ziemnych obwałowań było zbędne ze względu na zbocza wzniesienia. Umieszczony po wschodniej stronie portal bramy utworzono z ciosów, z półkolistą archiwoltą osadzoną na gzymsach. Zamykany był wrotami, blokowanymi ryglem mocowanym do otworu w murze.
Pięcioboczny budynek mieszkalny o wieżowym charakterze usytuowano przy murze w północno – wschodnim rogu dziedzińca. Jego narożnik od strony podzamcza został ścięty ze względu na zbocze wzniesienia. Być może kolejne zabudowania znajdowały się w zachodniej, teoretycznie najbezpieczniejszej części dziedzińca. W XIV wieku dostęp do tej części zamku zabezpieczono kolejnym przekopem, nad którym przerzucono most zwodzony. Zbudowano wówczas również nowy budynek o kształcie trapezu w południowej części zamku. Rozbudowie uległa także brama wjazdowa do zamku. Po wschodniej stronie przed fosą stanął podłużny, usytuowany pod lekkim skosem budynek bramny, połączony od południa i północy z zewnętrznym murem parchamu.
Położone na wschód od zamku podzamcze posiadało własne mury obronne, wzmocnione czworoboczną wieżą bramną od strony wschodniego wjazdu. Podobnie jak zamek górny, droga na podzamcze zabezpieczona była poprzecznym przekopem. Zabudowa o gospodarczym charakterze pierwotnie zapewne była jedynie drewniana lub szachulcowa. Z racji stosunkowo niedużych rozmiarów podzamcza musiała być przystawiona do wewnętrznych elewacji muru obronnego.
W XVI wieku wewnętrzny przekop oddzielający zachodni skraj cypla został zasypany, a powierzchnia tylnej części zamku wyrównana i przeznaczona na ogrody. Na terenie międzymurza wschodniego wzniesiono wówczas nowe budynki, które wraz z budynkiem bramnym utworzyły cały ciąg zabudowy. Zmiany te były ewidentnym porzuceniem cech obronnych zamku, na rzecz polepszenia warunków rezydencjonalnych.
Stan obecny
Z pierwotnego zamku zachowała się połowa murów obwodowych z budynkiem bramnym mieszczącym romański portal, skrzydło południowe i budynek po stronie północnej. W tym ostatnim przetrwał kolejny romański portal oraz szczelinowe otwory w ścianie północnej i wschodniej. Ponadto we wnętrzach zachowały się gotyckie i renesansowe elementy detalu architektonicznego, jednak większość wyposażenia pochodzi z XIX wieku. Zamek udostępniony jest do zwiedzania, funkcjonuje w nim hotel, restauracja, odbywają się również imprezy kulturalne, koncerty, festiwal wina itp.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Západní Čechy, t. IV, red. Z.Fiala, Praha 1985.
Karel T., Knoll V., Nové poznatky k vývoji hradu Seeberg, „Dějiny staveb 2005”, Plzeň 2006.
Menclová D., České hrady, Praha 1972.
Záruba F., Hrady doby přemyslovské I. Královské hrady, biskupská sídla, Chebsko, Praha 2023.