Historia
Zamek Orlov został wzniesiony na przełomie XIII i XIV wieku z inicjatywy zakonu joannitów, jako budowla podległa komandorii w Ivanovicach na Hané. Była to jedyna warownia tego zakonu na Morawach. W latach 1328-1332 komtur Pertold z Salzy przeniósł swą siedzibę na Orlov. Prawdopodobnie potrzebował bezpieczniejszego i bardziej luksusowego miejsca, niż dwór jaki funkcjonował w Ivanovicach. W latach 1360-1362 komturem był niejaki Eringius, inaczej Radoslav Řemdih z Malešova, a w 1392 roku Hereš, który był również mistrzem zakonnym na całe Morawy.
Podczas wojen husyckich zakon joannitów poniósł spore straty, a zamek w 1423 roku z nieznanych przyczyn był już własnością króla Zygmunta, który odsprzedał go swemu zięciowi Albrechtowi. Dwa lata później Orlov dzierżył już w zastawie Hašek z Valdštejna, od niedawna, po opuszczeniu husytów, stronnik katolików. W 1445 roku zakon joannitów zdołał wykupić zamek z zastawu, lecz dość szybko, bo rok później, oddał go ponownie w zastaw, tym razem mieszczaninowi berneńskiemu Michałowi Kunigsfelderovi. Po jego śmierci w 1450 roku zamek był w posiadaniu jeszcze paru właścicieli, lecz w bliżej nie znanym momencie drugiej połowy XV wieku został ostatecznie opuszczony. Jako niezamieszkany opisano go w akcie sprzedaży majątku biskupowi Janowi Filipcowi w 1490 roku.
Architektura
Zamek składał się z założonej na niewielkim wzniesieniu części głównej o owalnym kształcie z ostrym narożnikiem po stronie południowej oraz położonego na północ od niego podzamcza. To drugie miało z grubsza czworoboczny, kwadratowy kształt o długości boku 80 metrów z zaokrąglonymi narożnikami północnymi. Jego ochronę stanowiły obwarowania drewniano – ziemne, wzmacniane gliną oraz fosa. Oprócz zabudowy gospodarczej i służebnej na podzamczu funkcjonował bliżej nie znany kościół, czy też kaplica zakonna.
Główną część zamku od podzamcza rozdzielał ziemny wał i przekop o szerokości 16 metrów. Po stronie południowej fosa była zdwojona. Wewnętrzna miała 19 metrów szerokości i aż 6 metrów głębokości, a zewnętrzna 15 metrów szerokości. Ta druga na zachodzie wybiegała w dolinę, gdzie mogły być odprowadzane wody. Wjazd, zapewne po drewnianym moście, prowadził od strony północnej, przez podzamcze na dziedziniec o wymiarach około 50 x 60 metrów. Głównym elementem zamku górnego była cylindryczna wieża o średnicy 11 metrów i grubości murów dochodzącej do 2,5 metra. Wyróżniała się ona konstrukcją wzniesioną z cegieł na kamiennej podmurówce. Jako, iż jej pozostałości zostały całkowicie rozebrane, nie jest znana dokładna lokalizacja. Przypuszczać jedynie można, iż stała na tyle blisko bramy, by móc zapewnić jej obronę. Oprócz wieży na zamku musiała funkcjonować zabudowa mieszkalna komtura i braci zakonnych, jednak jej lokalizacja jest trudna do określenia.
Stan obecny
Ze względu na założenie na terenie zamku cmentarza, jego pozostałości zostały całkowicie zniszczone. Widoczna jest tylko fosa zachodnia, a okoliczny obszar w dużej części zarósł gęsty las. Na terenie dawnego podzamcza stoi obecnie kościół św. Wacława, wzniesiony prawdopodobnie na reliktach kaplicy joannitów.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Strona internetowa hrady.cz, hrad Orlov.