Obřany – zamek

Historia

   Zamek zbudowano prawdopodobnie krótko przed 1365 rokiem z inicjatywy Bočka z Kunštátu i Poděbrad, przodka późniejszego króla Jerzego z Podiebrad. Nazwa Obřany przylgnęła do niego po starszym rodowym zamku, wzniesionym w okolicach Brna. Boček zbudował nową siedzibę bez zgody margrabiego morawskiego Jana Henryka, który zwrócił się do swego brata, cesarza Karola IV, o wymuszenie rozbiórki Obřan. Ostatecznie zapewne doszło jedynie do wstrzymania dalszych prac budowlanych, a nie zniszczenia zamku. Niedokończone Obřany były prawdopodobnie do początku XV wieku używane tylko tymczasowo. W latach 1406-1412 pisał się z nich Smil z Kunštátu, choć na stałe mieszkał w pobliskim zamku Chlum. W 1415 roku  majątek Obřany znajdował się w rękach Miloty z Tvorkova, znanego zwolennika husytyzmu. Zamek prawdopodobnie został zniszczony w toku dalszych walk z katolikami, być może w 1421 roku. Później zastąpiła go nowo wybudowana warownia w mieście Bystřice.

Architektura

   Zamek został wzniesiony na zakrzywionym grzbiecie wzniesienia, dzięki któremu otrzymał charakterystyczny i nietypowy kształt o szerokości dochodzącej maksymalnie do 15 metrów, a długości do 100 metrów. Mniej więcej pośrodku załamania po stronie południowej, na najbardziej łagodnym stoku wzgórza, poprowadzono w dół obwarowania, chroniące drogę wjazdową. Poprzedzono je suchą fosą o szerokości 30 metrów i ziemnym wałem, który być może nigdy nie został ukończony. Fortyfikacje zewnętrzne składały się z przedbramia, budynku bramnego i muru parchamu. Dochodził on do głównego obwodu obronnego o grubości 2 metrów. Zachodnią część zwężającego się dziedzińca zamknięto cylindryczną wieżą o średnicy 8 metrów, a wschodnią, nieco szerszą, zajął główny budynek mieszkalny. Tuż za nim na skalnym cyplu mogła stać kolejna wieża, jednak nie ma co do tego pewności. Wieża cylindryczna zajmowała najbezpieczniejsze miejsce na terenie zamku. Jej wewnętrzna przestrzeń o średnicy jedynie 2,7 metra wskazuje, iż nie pełniła ona funkcji mieszkalnej.

Stan obecny

   Zamek przetrwał w postaci daleko posuniętej trwałej ruiny ze znacznymi fragmentami zachowanych murów obwodowych i reliktami wieży cylindrycznej. Teren zamku jest gęsto porośnięty lasem i wysoko położony, w odległości około 5–7 km od Chvalčova.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Morava, t. II, red. Z.Fiala, Praha 1983.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.