Nový Hrad (Klečkov)

Historia

   Zamek został zbudowany w pierwszej ćwierci XV wieku, a konkretnie przed 1427 rokiem, kiedy to został po raz pierwszy wspomniany w źródłach pisanych. Należał wówczas do panów z Častolovic, możnego rodu posiadającego rozległe włości w północnych Czechach i Kotlinie Kłodzkiej. Nazwany został Nowym Zamkiem w nawiązaniu do starszej, pobliskiej warowni Hlodný.
   W 1435 roku zmarł bez męskiego potomstwa Půta z Častolovic, a majątek przejęła owdowiała matka, Anna, księżna oświęcimska. Gdy zmarła pięć lat później jej dobytek przejął husyta Jan Kolda młodszy z Žampachu. Obległ on Nový Hrad, jednak był w stanie zająć jedynie podzamcze. Zamek górny wytrzymał oblężenie i doczekał odsieczy wysłanej przez hejtmana ziemi hradeckiej, Jetřicha z Miletínka. W 1456 roku zamek przeszedł na króla Jerzego z Podiebradów na mocy umowy zawartej jeszcze w 1387 roku między Půtą starszym z Častolovic a Bočkiem z Kunštátu (przodkiem Jerzego). Nie wiadomo kiedy został ostatecznie porzucony. Być może stało się to pod koniec XV wieku, choć jeszcze w 1495 roku przy okazji transakcji między Jindřichem z Minsterberka a Vilémem z Pernštejna, był wspominany w źródłach jako niezamieszkany.

Architektura

   Zamek zbudowano na wschodnim cyplu wzniesienia, usytuowanego w wydłużonym zakolu rzeki Bělá. Jego całkowita długość na linii wschód  – zachód osiągnęła 250-300 metrów. Z trzech stron chroniły go strome stoki opadające ku rzece, dochodzące nawet do około 70 metrów wysokości. Jedyna możliwa droga dojazdowa od strony zachodniej przecięta została trzema poprzecznymi rowami, które oddzieliły od zamku górnego dwa podzamcza. Zewnętrzne (zachodnie) o wymiarach 60×17 metrów oprócz wspomnianej fosy o głębokości około 5 metrów, chronione było od południa, północy i zachodu ziemnym wałem. Jego zabudowę być może stanowiły dwa rzędy podłużnych budynków drewnianej konstrukcji, dostawionych do wewnętrznych ścian murów obronnych. Do drugiego podzamcza, znajdującego się za poprzecznym, wyciosanym w skale przekopem (głęboki na 7 metrów, szeroki na 13 metrów), prawdopodobnie wiodła wieża bramna, ewentualnie flankowała ona położoną zaraz obok bramę. Obronę przy dłuższych bokach wzmacniała także sucha fosa i ziemny wał, przedłużone w kierunku wschodnim by chronić zamek górny. Dziedziniec wschodniego podzamcza był nieco krótszy, wynosił około 45 metrów długości.
   Zamek górny oddzielony był od drugiego podzamcza 25 metrowej szerokości i 7 metrowej głębokości przekopem. Na jego dnie znajduje się obecnie jama, uważana za pozostałości studni lub zbiornika na wodę deszczową. Ponadto od południa, wschodu i północy otoczony był ziemnym wałem i fosą, łączącą się z przekopem pomiędzy podzamczami. Odcinek na północnym – wschodzie został dodatkowo wzmocniony trójkątnymi obwarowaniami z własną fosą. Rdzeń zamku poprzedzony był on zachodu i południa zewnętrznym murem, być może przechodzącym w formę zbliżoną do wielobocznego barbakanu przy bramie na główny dziedziniec w południowo – wschodnim narożniku. Przedbramię to miało wymiary 15 x 25 metrów i mury grubości 1,85 metra. Około 6 metrów wyżej leżał dziedziniec rdzenia zamku górnego o w przybliżeniu owalnym kształcie. Jego zabudowa skoncentrowana była przy murze, głównie po północnej stronie.

Stan obecny

   Zamek poza nielicznymi, niewielkimi reliktami murów podzamcza i rdzenia, nie zachował się. Czytelne są jedynie obwarowania ziemne, choć całość jest gęsto zarośnięta drzewami i krzewami. Wstęp na teren dawnego zamku jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.

Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Východní Čechy, t. VI, red. Z.Fiala, Praha 1989.
Strona internetowa hrady.dejiny.cz, Nový hrad (Klečkov).