Historia
Zamek prawdopodobnie powstał w pierwszej połowie XIV wieku, być może z inicjatywy panów z Janovic, jako iż pierwsze pisemne wzmianki o Nepomyšlu z lat 1361 – 1364 wspominają Petra z Janovic, patrona miejscowego kościoła. W 1386 roku posiadaczem zamku był Jindřich z Janovic, a od początków XV wieku kolejni właściciele zmieniali się bardzo często. Była to Eliška Koldicová z Dubé, Ctibor Čepec z Libiše, Jindřich z Elsterberka, Albrecht z Koldic i Oldřich z Koněprus. Na przełomie XV i XVI stulecia Nepomyšl należał do braci Jindřicha i Jana z Údrče, a przed 1510 do panów z Leisnek. W połowie XVI wieku zamek przeszedł w ręce możnego rodu Šlików, którzy dokonali jego przebudowy w stylu renesansowym. Kolejne rody mieszkające w Nepomyšlu: panowie z Gutštejna, z Štampachu, z Questenberka oraz władający zamkiem od 1686 do 1895 roku Ditrichštejnowie, dokonywali kolejnych przekształceń w stylu baroku i klasycyzmu, przebudowując ostatecznie zamek w rezydencję pałacową. Ostatnimi prywatnymi właścicielami byli Herberštejnowie, po czym w 1945 zabytek został znacjonalizowany.
Architektura
Zamek z przełomu XIV i XV wieku składał się ze z grubsza cylindrycznego obwodu murów obronnych (wielokrotnie załamanych krótkich, prostych odcinków), poprzedzonych nawodnioną fosą. Wjazd usytuowano po stronie południowej w czworobocznej wieży bramnej, do której wiódł drewniany most zwodzony. Od zachodu stykał się z nią wieloboczny, lekko zakrzywiony budynek, przystawiony do wewnętrznej ściany muru obronnego.
Po przeciwnej stronie dziedzińca znajdował się główny budynek mieszkalny, będący jednocześnie najstarszą murowaną częścią zamku, pochodzącą z pierwszej połowy XIV wieku. Miał on wieloboczny, podłużny kształt z zewnętrzną ścianą stanowiącą równocześnie część murów obwodowych. Jego wnętrze podzielone było w przyziemiu na trzy pomieszczenia, posiadał także sklepione kolebkowo piwnice z późnogotyckimi portalami. W chwili powstania budynku obwarowania zamku były prawdopodobnie jeszcze drewniane, posadowione na ziemnym wale i okrągłe w planie.
Stan obecny
Dzisiejszy zamek to zunifikowana późnobarokowa budowla na planie pierwotnych murów obwodowych. Wchłonęła ona średniowieczną zabudowę, która ukryta obecnie jest pod nowożytnymi elewacjami i później dobudowanymi dodatkowymi skrzydłami. Rezydencja znajduje się w rękach prywatnego właściciela, który po 2012 roku dokonał jej renowacji.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 2, Praha 2000.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Čechy, t. III, red. Z.Fiala, Praha 1984.