Historia
Kościół św. Idziego w Našiměřicach został zbudowany w drugiej ćwierci XIV wieku, a w połowie tamtego stulecia ukończono kościelną wieżę. W XVI wieku zmodyfikowano jej górną część i ufundowano iglicę. Znaczące modyfikacje zostały przeprowadzone w 1730 roku. W okresie tym podniesiono posadzkę kościoła, wybudowano nową lub gruntownie przebudowano starą zakrystię, przekształcono okna nawy i prezbiterium. W 1893 roku kościół spłonął. Podczas późniejszych napraw nawa i zakrystia zostały na nowo sklepione, zbudowano kruchtę po północnej stronie korpusu oraz klatkę schodową w wieży. Na początku XXI wieku stan świątyni był zły, dlatego w latach 2012-2013 przeprowadzono gruntowną renowację.
Architektura
Kościół został zbudowany w południowej części wsi, której zabudowa rozwinęła się w płytkiej dolinie, po obu stronach płynącego równoleżnikowo strumienia. Sakralny budynek wzniesiono na niewysokim wzgórzu, po wschodniej stronie zamku, zajmującego owalny w planie, zabezpieczony rowem teren o wymiarach około 42 x 20 metrów. Obszar w bezpośredniej bliskości kościoła pierwotnie zapewne przeznaczony był na cmentarz. Musiał on być odgrodzony od mieszkalnej i gospodarczej zabudowy wsi co najmniej drewnianym płotem.
Kościół powstał jako budowla jednonawowa na planie prostokąta, z węższym, wielobocznie zakończonym prezbiterium po stronie wschodniej i prostokątną zakrystią od północy. Od strony zachodniej usytuowano masywną, czworoboczną wieżę, podzieloną horyzontalnie gzymsami kordonowymi, zwieńczoną ozdobnym krenelażem i ostrosłupowym, strzelistym hełmem. Wieża została wyposażona w szczelinowe okna na niższych kondygnacjach i duże, dwudzielne przeźrocza na najwyższym piętrze. Prezbiterium i nawę pierwotnie oświetlały okna ostrołuczne, obustronnie rozglifione, w prezbiterium równomiernie rozmieszczone pomiędzy przyporami.
Wewnątrz kościoła prezbiterium zwieńczono sklepieniem krzyżowo – żebrowym nad przęsłem kwadratowym, sklepieniem sześciodzielnym nad wschodnim zamknięciem, a nawę przykryto płaskim, drewnianym stropem. Żebra o gruszkowym profilu we wschodnim zamknięciu spięto zwornikiem z reliefem w kształcie baranka. Na zachodnim zworniku wymodelowana została rozeta. Żebra opuszczono na ścianach wiązkami oraz osadzono na konsolach, przeważnie zdobionych maswerkową dekoracją i podciętych. W południowej ścianie umieszczono wnękę z profilowanym ostrołucznym zamknięciem, wypełnionym trójlistnym maswerkiem osadzonym na dwóch zaoblonych ramionach. Po przeciwnej stronie umieszczono dwuramienny portal do zakrystii, wypełniony okutymi blachą drzwiami. Na nawę prezbiterium otwarto ostrołuczną arkadą tęczy z profilowanym rowkiem ościeżem.
Stan obecny
Kościół choć zachował średniowieczne mury, to jednak wiele utracił z pierwotnego, gotyckiego charakteru, za sprawą całkowitego przekształcenia wszystkich okien i dostawienia od północy kruchty. Większych zmian nowożytnych od strony zewnętrznej uniknęła jedynie wieża. Zachowały się w niej trzy dzwony, w tym jeden z datą 1370, co czyni go jednym z najstarszych na Morawach. Wnętrze, zwłaszcza w prezbiterium, miało więcej szczęścia. Przetrwała tam arkada tęczy, ozdobna wnęka ścienna (sakramentarium) oraz sklepienie wraz ze służkami, zwornikami i konsolami. W północnym murze nawy znajduje się gotycki, wtórnie osadzony portal.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Líbal D., Katalog gotické architektury v České republice do husitských válek, Praha 2001.
Umělecké památky Moravy a Slezska J/N, red. B.Samek, t. II, Praha 1999.