Lštění – wieża mieszkalna

Historia

   Najstarsze informacja źródłowa o wsi Lštění pochodzi z 1362 roku, kiedy to dzierżył ją Půta ze Lštění. Następnie w latach 1367-1379 właścicielem był Pelhřim ze Lštění, który współdzielił wieś z Ješkem i Dobrohostem Mělnickimi. Po roku 1408 Lštění zostało przyłączone do majątku zamku Lacembok będącego we władaniu Bohuchvala z Hrádku. Prawdopodobnie w drugiej połowie XV wieku obronne założenie w Lštění zostało przebudowane, a następcy Bohuchvala ostatecznie opuścili zniszczony w trakcie wojen husyckich zamek Lacembok.
  
Po długiej przerwie Lštění pojawiła się w źródłach dopiero w 1513 roku, jako własność Jana Bohuchvala z Hrádku. Po jego śmierci majątek przejęła córka Eliška z Hrádku, która przed 1528 rokiem poślubiła Diviša Černína z Chudenic. Černínowie dokonali kolejnej przebudowy wieży, tym razem w stylistyce renesansowej. W 1593 roku Humprecht Černín z Chudenic sprzedał Lštění Wacławowi młodszemu Kocovi z Dobrš, który po niedługim czasie, w 1603 roku odsprzedał ją za 15 600 kop miśnieńskich groszy miastu Domažlice. Po bitwie pod Białą Górą w 1620 roku mieszczanie utracili majątek w wyniku konfiskaty, choć po sześciu latach go odzyskali. W dalszych latach XVII wieku właściciele wieży zmieniali się jeszcze kilkukrotnie, lecz nie była ona zamieszkiwana i stopniowo popadała w ruinę. W 1769 roku zasypano fosę, dostosowano wieżę do funkcji spichlerza i rozebrano przylegające do niej renesansowe skrzydło. W XIX wieku przy wieży wzniesiono nowy dom mieszkalny. Ostatnia renowacja budynków miała miejsce w latach 2002-2006.

Architektura

   Wieża została wzniesiona na planie zbliżonym do kwadratu o długości boków wynoszącej 10 i 9,5 metra oraz grubości murów dochodzącej do około 1,5 metra. Wysokość wieży osiągnęła 20 metrów. Składała się z piwnicy, przyziemia i trzech górnych pięter, przy czym pierwsze piętro zostało później podzielone na dodatkową kondygnację. Wzorem innych budowli tego typu jej oświetlane szczelinowymi otworami przyziemie pełniło pierwotnie zapewne funkcje magazynowo – gospodarcze, natomiast piętra mieszkalno – reprezentacyjne. Spośród nich największe znaczenie musiało mieć trzecie piętro, jako jedyne zaopatrzone w okna z bocznymi kamiennymi siedziskami. Powyżej być może znajdowała się najwyższa kondygnacja, której drewniana lub szachulcowa konstrukcja służyłaby celom obronnym. Pierwotne wejście do wieży znajdowało się na wysokości pierwszego piętra, gdzie zapewne dostępne było przez zewnętrzne drewniane schody lub drabinę. W średniowieczu obronę wieży wzmacniała nawodniona fosa. W pobliżu znajdował się również murowany budynek, jednak jego najstarsze fragmenty wydatowano na XVI wiek.

Stan obecny

   Zachowana do dzisiaj w dobrym stanie wieża jest cennym przykładem XIV-wiecznej zabudowy mieszkalno – obronnej średniozamożnego rycerstwa. Obecnie znajduje się w rękach prywatnych, raczej nie ma możliwości zwiedzania jej od środka, chyba że za pozwoleniem właścicieli.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 2, Praha 2000.

Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Západní Čechy, t. IV, red. Z.Fiala, Praha 1985.