Litoměřice – wieża miejska

Historia

   Wieża prawdopodobnie powstała w połowie XIV wieku. W XV stuleciu jej górna część albo przestała istnieć, albo pierwotnie wzniesiona była w konstrukcji drewnianej lub szachulcowej. W każdym razie górne kondygnacje wzniesione zostały w latach 1514-1517 przez mistrza budowlanego Jiříka z Pilzna. W latach 1583 – 1584 wieża została otynkowana i wyposażona w pomieszczenie dla strażnika miejskiego. Kolejne naprawy i modernizacje miały miejsce w roku 1635 i 1713. Swe funkcje strażnicze pełniła aż do 1935 roku, kiedy to ostatnim stróżem był niejaki Frantisek Křepek.

Architektura

   Wieża została wzniesiona na planie kwadratu o boku długości 10,5 metra, pierwotnie jako budowla wolnostojąca. Wysokość jej murowanej partii osiągnęła 37 metrów, do poziomu galerii u podstawy hełmu. Otwory w najniższej kondygnacji to jedynie wąskie szczeliny wentylacyjne, wyżej zastosowano wąskie okna ostrołukowe o zwieńczeniach w trójliście, natomiast na kondygnacji z dzwonami umieszczono duże ostrołukowe okna. Wieża otrzymała pięć kondygnacji, rozdzielonych na zewnętrznych elewacjach trzema gzymsami kordonowymi. Pomieszczenie w przyziemiu wieży, przykryte sklepieniem krzyżowo – żebrowym, być może służyło jako schronienie w okresach niepokojów, a w okresach pokoju jako skarbiec. Tej ostatniej funkcji służyć mogła zamykana wnęka ścienna. Górna część wieży pełniła rolę dzwonnicy i punktu strażniczego z rozległym widokiem na miasto.

Stan obecny

   Wieża wtopiona jest dziś w korpus barokowego kościoła, ale pozostaje nadal dominantą wysokościową rynku miejskiego Litoměřic. W jej dolnych i środkowych kondygnacjach widoczne są oryginalne gotyckie okna. Górna partia wieży choć odrestaurowana została w stylistyce neogotyku, to jednak nawiązuje do najstarszego znanego przedstawienia z weduty z początku XVII wieku (hełm z dachem kalenicowym, cztery narożne wieżyczki). Wewnatrz wieży przetrwały liczne pierwotne detale architektoniczne (sklepienia, portale, półki ścienne).

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Fišera Z., Městské věže: v Čechách, na Moravě a ve Slezsku, Praha 2011.