Historia
Pierwotny kościół w Lidéřovicach został zbudowany pod koniec pierwszej połowy XIV wieku, początkowo pod wezwaniem św. Jerzego. W drugiej połowie XIV stulecia dobudowane zostało do niego prezbiterium, a w latach 80-tych i 90-tych XV wieku przebudowano nawę i dostawiono do niej czworoboczną wieżę. Zmieniono wówczas patrona kościoła na św. Leonarda, znanego bardziej w Austrii, a zwłaszcza w Bawarii. Od tamtego czasu kościół, pomimo kilkukrotnych pożarów wieży, szczęśliwie nie przeszedł znaczących zmian konstrukcyjnych.
Architektura
Kościół św. Leonarda pod koniec XV wieku składał się z dwunawowego korpusu na planie prostokąta, węższego prezbiterium o wielobocznym zakończeniu po stronie południowo – wschodniej z niewielką zakrystią przy ścianie północnej oraz z czworobocznej wieży od północnego – zachodu. Całość otaczał mur obronny, prawdopodobnie zwieńczony przedpiersiem z krenelażem i otworami strzeleckimi, poprzedzony od zewnątrz przekopem.
Zewnętrzne elewacje korpusu nawowego i prezbiterium zostały wzmocnione przyporami: sześcioma przy nawach, pięcioma przy prezbiterium. Pomiędzy nimi umieszczono duże ostrołukowe okna z maswerkami oraz jedno okrągłe w południowo – zachodniej ścianie korpusu. Główne wejście znajdowało się pośrodku nawy południowej, drugie mniejsze po stronie północnej. W górnej części prezbiterium utworzony został drewniany ganek, prawdopodobnie pełniący funkcje obronne. Podobny ganek pierwotnie opinał także górną kondygnację wieży.
Wewnątrz korpus zwieńczono sklepieniem krzyżowo – żebrowym podpartym na dwóch filarach, jedynie jedno przęsło po stronie północnej otrzymało formę gwiazdy, a w części wschodniej przed arkadą tęczy umieszczono sklepienie trójpodporowe. Także prezbiterium zamknięto sklepieniem gwiaździstym nad przęsłem zachodnim oraz sześciodzielnym nad wschodnim zamknięciem. Zachodnią część korpusu zajęła empora otwarta na nawy trzema ostrołukowymi arkadami. Można się na nią było dostać kręconymi schodami w południowo-zachodnim narożniku.
Stan obecny
Kościół św. Leonarda jest dziś wyjątkowo malowniczą, gotycką budowlą, szczęśliwie pozbawioną większych zniekształceń nowożytnych (współczesne otwory poprzebijano jedynie w ścianach zakrystii). Bardzo ciekawie prezentuje się górna część prezbiterium w postaci drewnianego ganku oraz surowa wieża i korpus z małą liczbą otworów okiennych. Wewnątrz w południowo – wschodnim narożniku korpusu zobaczyć można późnogotycką, ośmiokątną chrzcielnicę z profilowanymi bokami, a przy północnej ścianie prezbiterium bogato zdobione, późnogotyckie wieżowe pastoforium.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Fišera Z., Opevněné kostely: v Čechách, na Moravě a ve Slezsku, t. 1, Praha 2015.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. II, Praha 1978.