Historia
Rotunda św. Wacława w Libouň została zbudowana pod koniec XII wieku lub na początku XIII stulecia. Od XIV wieku funkcjonowała jako kościół parafialny pod patronatem klasztoru z Želivie. W okresie nowożytnym do rotundy dobudowano od północy zakrystię, powiększono również i poprzebijano nowe otwory okienne. W latach 1907-1908 przeprowadzono rozległą renowację, a w latach 50-tych XX wieku nawa kościoła otrzymał nowy dach.
Architektura
Rotunda została wzniesiona na planie koła o średnicy 7,2 metra, z apsydą po stronie wschodniej, utworzoną w planie przez zdeformowane półkole z wydłużonymi bokami. Od strony zachodniej przystawiona została czworoboczna wieża. Wzniesione z łamanego gnejsu mury rotundy uzyskały znaczną grubość, w przyziemiu sięgającą około 1,3 metra szerokości. Wejście do wnętrza wieży prowadziło od południa, wprost na pierwsze piętro, natomiast do nawy wiodło przez prosty, romański portal na poziomie gruntu po stronie południowej. Oryginalnie wnętrze rotundy zapewne było oświetlane niewielkimi, rozglifione i półkoliście zamkniętymi oknami. Jej nawę zwieńczono płaskim stropem, apsydę konchą, a ściany pokryto późnogotyckimi polichromiami. Apsydę otwarto na nawę arkadą tęczy o szerokości 3,6 metra. Całość założenia otoczona była kamiennym murem o grubości 0,8 – 0,9 metra, przypuszczalnie poprzedzonym suchą fosą.
Stan obecny
Zarówno rotunda jak i sąsiednia wieża zostały przekształcone w okresie nowożytnym, przy czym wieża przypuszczalnie jest dziś wyższa o jedną kondygnację od stanu pierwotnego. Od strony zewnętrznej najbardziej rzucają się w oczy zmodernizowane wszystkie okna, a także aneks dostawiony do apsydy od północy. Przetrwał natomiast romański portal wejściowy do nawy, koncha apsydy oraz późnośredniowieczne polichromie ścienne.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Fišera Z., Opevněné kostely: v Čechách, na Moravě a ve Slezsku, t. 1, Praha 2015.
Guth K., České rotundy, „Památky Archeologické”, XXXIV/1925.
Podlaha A., Soupis památek historických a uměleckých v Království českém, ročník 35. Politický okres benešovsý, Praha 1911.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. II, Praha 1978.