Libějovice – zamek

Historia

   Najstarsza wzmianka o Libějovicach pochodzi z 1264 roku, kiedy wieś należała do Tomáša z Libějovic, jednak sam zamek jest budowlą nieco późniejszą, gdyż wzniesioną po 1352 roku, po osiedleniu się tu rodziny Malovcovów z Malovic. Fundację przypisuje się któremuś z ich przedstawicieli: Petrowi lub Peškowi.
   W latach 1374-1389 zamkiem zarządzał Diviš Malovec, a po nim Dobeš Malovec, który bardzo się wzbogacił na założonych przez siebie rybnych stawach. Jego kolejni potomkowie dzierżyli Libějovice przez cały XV i większość XVI stulecia, przy czym pośród nich wyróżniał się kolejny Diviš, wiernie stojący przy Jerzym z Podiebradów w drugiej połowie XV wieku. W latach 1496 – 1514 był on hejtmanem regionu prácheňskiego.
   W 1557 roku zamek wraz z okolicznymi ziemiami kupił Vilém z Rožmberka, który dokonał jego renesansowej przebudowy na czteroskrzydłową rezydencję z arkadowymi krużgankami. Od 1612 roku należała ona do rodu Švamberków, lecz po klęsce powstania antyhabsburskiego w bitwie pod Białą Górą w 1620 roku, skonfiskowany zamek Ferdynand II przekazał swojemu zwolennikowi hrabiemu Karolowi Bonaventurze Buquoy. Od 1801 do 1924 roku ostatnimi prywatnymi właścicielami Libějovic był ród Schwarzenbergów.

Architektura

   Zamek przed renesansową przebudową był założeniem wzniesionym na planie zbliżonym do prostokąta o wymiarach około 30 x 25 metrów, które w całości otaczała nawodniona fosa. Czworoboczną wieżę bramną umieszczono w północnym narożniku obwodu murów obronnych, mocno wysuniętą przed ich  lico. Posiadała ona lekko ostrołukowy portal bramny dla konnych oraz mniejszą furtę dla pieszych, obie zamykane osobnymi mostami zwodzonymi chowanymi w prostokątnych niszach. Pozostałe trzy narożniki zamku zajmowane były przez czworoboczne wieże, czy też ukośne ryzality będące przedłużeniem budynków mieszkalnych, które przystawiono do kurtyny wschodniej i zachodniej oraz wysunięto w połowie swej długości w kierunku przekopu. Budynek zachodni usytuowano na dziedzińcu i dostawiono do wewnętrznej ściany muru, natomiast krótszy budynek wschodni znalazł się na zewnątrz obwodu obronnego. Całość tworzyła dość nietopowy dla czeskich zamków układ o masywnych murach, zdradzający wpływy miśnieńskie i pewne podobieństwo do nieodległego zamku Blatna.

Stan obecny

   Zamek zachował się do czasów współczesnych w formie pozbawionej pierwotnych, średniowiecznych cech stylowych, choć jego ogólny oryginalny układ pozostaje wciąż czytelny. Widoczny jest budynek bramny, narożny ryzalit północno – zachodni i poszczególne skrzydła, choć wszystkie z mocno przekształconymi elewacjami. Z pierwotnych detali architektonicznych dostrzec można niektóre oryginalne okna, dwa wsporniki wykusza na wysokości piętra po stronie wschodniej oraz portale bramy wjazdowej (mniejszy zamurowany).

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 2, Praha 2000.

Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Čechy, t. V, red. Z.Fiala, Praha 1986.
Strona internetowa libejovice.cz, Libějovice  v době šlechty.