Historia
Kościół św. Filipa i Jakuba wybudowany został około połowy XIII wieku. Od końca XIII lub początku XIV wieku służył ludności pobliskiego zamku i podzamcza. Prawdopodobnie w związku z jego rozwojem kościół został przebudowany w stylistyce gotyckiej w trzeciej ćwierci XIV wieku, gdy podwyższono mury obwodowe nawy i prezbiterium oraz założono sklepienia. Kościół mógł zostać uszkodzony w trakcie walk o zamek z 1401 roku, ale w kolejnych latach XV wieku z pewnością funkcjonował przy sąsiedniej wieży mieszkalnej. W drugiej połowie XVI wieku miała zostać podwyższona do formy dzwonnicy jego zakrystia, zburzona w 1873 roku, kiedy to też wybudowano nową wieżę zachodnią i nową zakrystię.
Architektura
Kościół usytuowany był na wschód od zamku, w północnej części podzamcza, która wydzielona została na cmentarz. Wraz z cmentarzem został odgrodzony od gospodarczych zabudowań i obwarowań podzamcza. Furta do niego wiodła od południa, a więc od strony drogi jaka przebiegała przez podzamcze od zewnętrznej bramy na południowym – wschodzie do głównej części zamku na północnym – zachodzie.
Kościół średniowieczny pierwotnie składał się z prostokątnej w planie nawy oraz węższego, także czworobocznego prezbiterium. Początkowo budowla nie było opięta przyporami, dostawiono je dopiero po podwyższeniu murów obwodowych i założeniu sklepień w drugiej połowie XIV wieku. Ustawiono je prostopadle do ścian wzdłużnych oraz pod skosem w narożnikach, zaopatrzono w uskoki. Po stronie południowej prezbiterium kościoła funkcjonowała średniowieczna zakrystia, w drugiej połowie XVI wieku podwyższona o piętro drewnianej konstrukcji służące za dzwonnicę.
Nieco starszą nawę oświetlały oryginalnie romańskie, półkoliste okna, zastąpione w okresie gotyku większymi, ostrołucznymi oknami wypełnionymi dwudzielnymi maswerkami, przebitymi także w prezbiterium. Nawa przykryta została sklepieniem krzyżowym podzielonym na dwa czworoboczne przęsła. Jego żebra osadzono na profilowanych konsolach, zawieszonych mniej więcej na wysokości okiennych parapetów. Z prezbiterium nawę połączono nieprofilowaną arkadą zwieńczoną bardzo lekko zarysowanym ostrołukiem. Żebra sklepienia prezbiterium otrzymały podobną formę jak w nawie, ale osadzone zostały nietypowo na odsadzce muru. Spięto je zwornikami z których wschodni ozdobiony został reliefem baranka z proporcem.
Stan obecny
Obecna bryła kościoła została mocno zmieniono w stosunku do średniowiecznego pierwowzoru za sprawą dostawienia nowożytnej zachodniej wieży i wschodniej dobudówki – nowej zakrystii. Oprócz murów obwodowych nawy i prezbiterium przetrwały w ich wnętrzu sklepienia. Widoczne są również gotyckie maswerki okienne.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Líbal D., Katalog gotické architektury v České republice do husitských válek, Praha 2001.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Umělecké památky Moravy a Slezska J/N, red. B.Samek, t. II, Praha 1999.