Historia
Kościół Świętej Trójcy został wzniesiony prawdopodobnie w drugiej dekadzie XV wieku w ówczesnej osadzie hutniczej pod Kutną Horą. W latach 1488-1504 został naprawiony i przekształcony w stylistyce późnogotyckiej z inicjatywy i za pieniądze przedsiębiorcy górniczego Jana Smíška z Vrchovišť i jego syna Kryštofa. Zapewne wówczas dobudowane zostało prezbiterium i wieża po stronie zachodniej. Po śmierci Jana Smíška w 1501 roku, kościół służył jako jego rodzinna kaplica pogrzebowa. W drugiej połowie XVI wieku świątynia została opuszczona i przez pewien czas służyła nawet jako miejska prochownia. W 1817 roku budynek został zniszczony przez pożar. Odbudowę przeprowadzono dopiero pod koniec XIX wieku, pod kierunkiem Ludvíka Láblera.
Architektura
Halowy korpus kościoła został wzniesiony na planie prostokąta o trzech nawach, z wąskim prezbiterium po stronie wschodniej o trójbocznym zamknięciu. Od strony zachodniej fasadę ozdobiła na osi czworoboczna wieża. W koncepcji architektonicznej najwyraźniej ważną rolę odgrywała cyfra 3, która symbolizowała Trójcę Świętą. Przypory korpusu od północy i południa utworzono jedynie po trzy, czwartych narożnych nietypowo po stronie wschodniej nie zastosowano. W ścianach naw bocznych przebito tylko trzy otwory w każdej z nich. W południowej ścianie znalazły się dwa wysoko umieszczone okna i portal wejściowy pośrodku, a na północy portal po prawej i dwa okna obok siebie. Także podział na przęsła korpusu uzyskał układ trzech przęseł długości i trzech szerokości.
Od strony zewnętrznej horyzontalnie całą budowlę przedzielił podokienny gzyms kapnikowy, wyższe gzymsy kordonowe rozdzieliły także górne kondygnacje wieży. Poza nimi i obiegającym budowlę cokołem oraz gzymsem podokapowym elewacje były relatywnie proste. O wiele większą okazałość uzyskało bardzo efektowne późnogotyckie wnętrze. Trzy nawy świątyni rozdzielono czterema smukłymi cylindrycznymi filarami o profilowanych cokołach, w górnych partiach okrągłych, na dole ośmiobocznych. Ich zadaniem było podtrzymywać eleganckie sklepienie krzyżowe z żebrami wyprowadzanymi bezkonsolowo. Na ścianach żebra zawieszono wysoko, opierając na geometrycznych, piramidalnych konsolach.
Prezbiterium przykryto sklepieniem krzyżowo – żebrowym ponad zachodnim przęsłem prostokątnym oraz sklepieniem sześciodzielnym nad wschodnim zamknięciem. Dostawienie prezbiterium do starszego korpusu wpłynęło na jego trzy wschodnie przęsła, których żebra musiały się dostosować do arkady tęczy, przez co środkowe przęsło we wschodniej części korpusu poszerzono a boczne zwężono. Prezbiterium było dużo lepiej oświetlone od korpusu, słoneczne światło dostarczało tam łącznie pięć maswerkowych, wysokich, ostrołucznych okien. Od wewnątrz osadzone zostały one na gzymsie poprowadzonym aż do arkady tęczy i wschodnich ścian naw bocznych.
Stan obecny
Kościół zachował do dziś formę gotycką, zarówno od strony zewnętrznej jak i wewnętrznej. Odnowione musiały jedynie zostać maswerki okienne, a w północnym portalu wymieniono detale. Cennym elementem wyposażenia budynku jest późnogotyckie wieżowe pastoforium umieszczone w prezbiterium. Pozostałe wyposażenie jest współczesne, ale bardzo nieliczne, dzięki czemu tym lepiej podziwiać można architekturę kościoła.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Líbal D., Katalog gotické architektury v České republice do husitských válek, Praha 2001.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. II, Praha 1978.