Historia
W 1495 roku, w pobliżu ruin zamku Kuklov, zniszczonego w 1395 roku przez Jindřicha z Rožmberka, założony został klasztor braci najmniejszych, eremitów św. Franciszka z Paoli. Mnichów sprowadził Petr IV z Rožmberka wraz ze swym bratem Oldřichem z Rožmberka. Minimici rozpoczęli budowę klasztoru wraz z kościołem św. Andrzeja, jednak prace te nigdy nie zostały zakończone. O ich przebiegu niewiele wiadomo, przetrwały jedynie informacje o datkach mieszczan na budowę w 1512, 1517 i 1518 roku. Prawdopodobnie około połowy XVI wieku mnisi opuścili nieukończony klasztor, który od tamtego czasu popadł w ruinę. Musiało mieć to miejsce po 1551 roku, kiedy to poświadczone są w klasztorze jeszcze jakieś naprawy, a przed 1555 rokiem, gdy przeniesiono największy dzwon z kościoła klasztornego. Przyczyną była postępująca reformacja i antykatolickie tumulty. Następnie Rožmberkowie założyli w pobliżu browar i gospodarstwo. Podczas wojny trzydziestoletniej opuszczony klasztor i przyległy dwór zniszczyły wojska szwedzkie. W pierwszej połowie XVIII wieku kościół nie miał już sklepień ani dachu, jednak zabudowania klauzury wciąż nadawały się do zamieszkania.
Architektura
Kościół klasztorny św. Andrzeja prawdopodobnie miał być trójnawową bazyliką ze stosunkowo dużym prezbiterium. Zdążono jednak wznieść jedynie gotyckie, jednonawowe prezbiterium, zakończonym od wschodu trójbocznie. Wzmocniono je wysokimi przyporami, pomiędzy którymi umieszczono duże ostrołukowe okna. Wewnątrz prawdopodobnie zamierzano zastosować sklepienie krzyżowo – żebrowe, jednak prac tych nie doprowadzono do skutku. W północnej ścianie zachodniej części budowli umieszczono siodłowy, bogato zdobiony portal, prowadzący do zabudowań klasztornych.
Spośród zabudowań klauzury udało się ukończyć skrzydło północne i wschodnie, oba dwutraktowe i połączone późnogotyckim krużgankiem otaczającym wirydarz. W skrzydle północnym znalazł się między innymi dwuprzęsłowy kapitularz, który podobnie jak krużganek został zwieńczony wysklepkowym sklepieniem gwiaździstym. Budowy skrzydła zachodniego albo nie rozpoczęto, albo przerwano na bardzo wczesnym etapie. Z kościołem po stronie południowej bezpośrednio sąsiadowała zakrystia oraz prawdopodobnie starszy kościół św. Andrzeja, powstały jeszcze przed przybyciem mnichów do Kuklova. Była to niewielka budowla jednonawowa o trójbocznym zakończeniu po stronie wschodniej.
Stan obecny
Do czasów współczesnych zachowała się ruina nie ukończonego prezbiterium kościoła oraz relikty zabudowy klasztornej wraz z krużgankami, położnej po jego północnej stronie. Częściowo są one wtopione w późniejszą, nowożytną zabudowę.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Foltýn D., Sommer P., Vlček P., Encyklopedie českých klášterů, Praha 1998.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. II, Praha 1978.