Královice – wieża mieszkalna

Historia

   Pierwsza wzmianka o Královicach pochodzi z 1207 roku, kiedy to pisał się z nich niejaki Sudislav i Suda. Murowana wieża mieszkalna powstała nieco później, prawdopodobnie w ostatniej ćwierci XIV wieku. W 1388 roku Pešík z Komárova sprzedał ją wraz z dworem Jakubovi z Sušic oraz jego siostrom Krišciě i Kuniě. W późniejszym okresie miejscowe dobra należały do przedstawicieli wywodzących się z okolicznej szlachty. Podczas wojen husyckich wieżę dzierżyli Václav z Královic i jego żona Anna, a od drugiej połowy XV wieku do 1560 roku jako właścicieli wymieniano rodzinę Pechanców z Královic. Kolejnym posiadaczem wieży i okolicznego majątku był Mikuláš Skalský z Dubu, za którego najpewniej przeprowadzono renesansową przebudowę wieży. Otrzymała ona wówczas sklepienia na dwóch kondygnacjach, murowane trzecie piętro oraz elewacje pokryte  sgrafitti. Po Mikulášu Skalskim właściciele zmieniali się dość często, aż w 1623 budowla została skonfiskowana przez władze w ramach represji po nieudanym powstaniu antyhabsburskim. Wieża utraciła wówczas funkcję mieszkalną, wykorzystywana była jedynie do celów gospodarczych wraz z pobliskimi zabudowaniami dworskimi.

Architektura

   Wieża zbudowana została na cyplu nad zboczem opadającym ku dolinie rzeki Rokytki. Wzniesiono ją na planie kwadratu o wymiarach  10,5 x 10,5 metra, o aż pięciu kondygnacjach: suterena, przyziemie i trzy piętra. Najwyższe piętro osadzono na wystających z elewacji kamiennych wspornikach i przykryto czterospadowym dachem kalenicowym. Konstrukcja ta otrzymała obecną formę w trakcie przebudowy z XVI wieku, lecz najpewniej zastąpiła starszą, być może drewnianą lub szachulcową. Wewnatrz wieży dwie najniższe kondygnacje przykryto sklepieniami, ale dopiero w XVI wieku. Wyższe piętra porozdzielane były drewnianymi stropami.

Stan obecny

   Wieża zachowała się do dnia dzisiejszego, lecz niestety nie przetrwało zbyt wiele średniowiecznych detali architektonicznych, jedynie na elewacji na poziomie pierwszego piętra zachowały się ościeża okna z XIV wieku. Obecny wygląd wieży to w dużym stopniu efekt przebudowy XVI-wiecznej, co więcej jest ona bardzo zaniedbana, opustoszała, z walącymi się stropami. W ostatnich latach wymieniona została jedynie konstrukcja dachowa. Oficjalnie wnętrze wieży jest niedostępne, a wejście do niej zamurowane.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 2, Praha 2000.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Praha a okolí, t. VII, red. Z.Fiala, Praha 1988.
Strona internetowa hrady.cz, tvrz Královice.