Historia
Stodoła ze wsi Durdice zbudowana została w 1648 roku, natomiast nieco młodsza stodoła, pochodząca ze wsi Želejova, wzniesiona została w 1690 roku. Obydwie wzniesiono na planie i w technice używanej w Europie Środkowej już w połowie XIII wieku. W Czechach budowane były zwłaszcza na północnym – wschodzie (od Hradec Králové do Gór Żelaznych i północnej części Wyżyny Czesko-Morawskiej) oraz na południu Czech Środkowych i północnej części Czech Południowych. Zdemontowanie obu zabytków, przeniesienie i staranne odtworzenie w Kouřimiu miało miejsce w latach 70-tych XX wieku.
Architektura
Stodoły zostały wzniesione z drewna w konstrukcji zrębowej na planie wieloboku ze ściętymi narożnikami, przy czym stodoła z Želejova otrzymała kształt dwunastoboku, natomiast stodoła z Durdic dziesięcioboku. Utworzono je z ułożonych poziomo drewnianych belek łączonych w narożach na zamki bez ostatków (wystające poza obrys budynku końce belek). Ściany posadowione zostały na kamiennej podmurówce w celu ochrony drewna przed wilgocią. Stodoły otrzymały wysoką więźbę dachową pokrytą strzechą. W dłuższych bokach, we wklęsłych wnękach umieszczono wrota wejściowe. Wewnatrz nad przyziemiem znajdowały się dwa piętra, służące do przechowywania świeżo zebranych plonów, zbóż, bądź słomy. Podtrzymywały je drewniane słupy. W stodole z Durdic było ich 12 oraz 4 na piętrze, w stodole z Želejova 6, a kolejne 8 podtrzymywało drugie piętro. Ogromna przestrzeń wnętrza stodoły mogła w przeszłości pomieścić ładunek do pięćdziesięciu pięciu w pełni zapełnionych wozów zboża.
Stan obecny
Obydwie stodoły usytuowane są dziś w Muzeum Budynków Ludowych w Kouřimiu (Muzeum lidových staveb). Stodoła z Durdic jest najstarszym zachowanym zabytkiem tego typu w Republice Czeskiej, a obie są unikalnymi przykładami powszechnych od czasów średniowiecza wielobocznych stodół. Oprócz stodoły z Durdic i stodoły z Želejova muzeum prezentuje wiele zabytków architektury z XVIII-XIX wieku. Skansen otwarty jest od kwietnia do października oraz także w grudniu. Często organizowane są w nim różne imprezy okolicznościowe i programy etnograficzne.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Fábik E., Rišlink V., Historie a transfer polygonálních stodol z Durdic a Želejova do Muzea lidových staveb v Kouřimi [w:] Transfer a rekonstrukce památek lidové architektury, Litomyšl 2016.
Strona internetowa skanzenkourim.cz, stodola z Durdic.
Strona internetowa skanzenkourim.cz, stodola ze Želejova.