Historia
Zamek Górny w Kestřanach prawdopodobnie został zbudowany w drugiej połowie XIII wieku, jako część mańskich dóbr podległych królewskiemu miastu i zamkowi Písek. Jego najstarszym znanym właścicielem był Albert z Kestřan, poświadczony źródłowo w 1315 roku. Kolejna pośrednia wiadomość pochodzi z 1338 roku, kiedy to wymienieni zostali synowie Alberta – Michał, Szymon i Bartłomiej. W 1360 roku część majątku zmarłego Bartłomieja, król Karol IV przekazał braciom Buškovi, Andrzejowi i Jakubowi z Lhoty.
Pod koniec XIV wieku Zamek Górny przeszedł na własność Arnošta, a nowo powstały w Kestřanach Zamek Dolny dzierżyła inna gałąź rodu – Barochowie. W 1416 roku Arnošt sprzedał swoją część Wacławowi Koktanovi, którego syn doprowadził do połączenia obu majątków. Doszło do tego w 1475 roku, kiedy to ówczesny właściciel Górnego zamku, Bohuslav z Kestřan, kupił również Zamek Dolny. Od tamtego czasu niszczał on stopniowo, wykorzystywany jedynie do działalności gospodarczej, zaś Zamek Górny był rozbudowywany i wzmacniany. W 1491 roku Kestřany kupił Jindřich ze Švamberka, którego wnuk, również o imieniu Jindřich, dokonał znacznej przebudowy zamku około połowy XVI wieku.
W XVII wieku na początku wojny trzydziestoletniej Kestřany zostały spustoszone przez wojska cesarskie. W późniejszych latach, chociaż ówczesny właściciel Jan Vilém ze Švamberka jeszcze pomieszkiwał na Górnym Zamku, to jednak jego znaczenie zmalało na rzecz nowego pobliskiego pałacu. W kolejnych stuleciach zamek zmienił jeszcze parokrotnie właścicieli i częściowo opuszczony dotrwał do czasów współczesnych.
Architektura
Zamek wzniesiono na kępie czy też wyspie pośród mokradeł i terenów zalewowych rzeki Otavy. Jego najstarszym, centralnie położonym elementem była czworoboczna wieża mieszkalno – obronna o wymiarach 13,5 x 18,5 metra i o ścianach grubości 1,5 metra. W przyziemiu posiadała dwa, różnej wielkości pomieszczenia, sklepione kolebkowo i połączone ostrołukowym portalem. Także pierwsze piętro miało dwa pomieszczenia, ale wschodnia sień oddzielona była niewielkim korytarzem, zakończonym wejściowym portalem siodłowym. Zachodnia komnata posiadała sklepienie krzyżowo – żebrowe o dwóch przęsłach, z żebrami podtrzymywanymi przez granitowe konsole.
Pod koniec XIV lub na początku XV wieku prostokątny obszar o wymiarach 30 x 35 metry otoczono murem obronnym oraz szeroką na 10 – 15 metrów nawodnioną fosą. Obwód murów wzmocniły trzy wieże: czworoboczna w narożniku południowym, nieco większa, także czworoboczna wysunięta nieco przed kurtynę wschodnią i narożna umieszczona w pobliżu studni po stronie północnej, o formie półcylindrycznej. Wieże czworoboczne być może miały funkcje mieszkalne, gdyż zaopatrzone były w wykusze latrynowe. Półokrągła wieża miała natomiast charakter czysto obronny. Jej nazwa “Lidomorna” sugeruje, iż mogła być wykorzystywana dodatkowo jako więzienie. Wieża południowa dostępna była z poziomu gruntu za pomocą ostrołucznego, kunsztownie profilowanego przenikającymi się wałkami portalu.
Prawdopodobnie jeszcze pod koniec XV wieku po stronie południowo – wschodniej narożnik murów zabudowano nowym budynkiem o kształcie litery L. W części południowej umieszczono w nim przejazd bramny z ostrołukowym portalem i niszą do której chowany był most zwodzony. Po stronie północno – wschodniej przyziemia znalazła się duża, oświetlana pięcioma oknami i przykryta drewnianym stropem sala, natomiast w mniejszym skrzydle północnym umieszczono małą izbę oraz podłużną kaplicę przykrytą sklepieniem wysklepkowym.
Stan obecny
Górny Zamek w Kestřanach zachował się do czasów współczesnych, lecz przeszedł szereg przekształceń na przestrzeni wieków. Z centralnej wieży mieszkalnej przetrwało jedynie sklepione przyziemie (teraz w formie piwnicy) i dawne piętro. Widoczne są natomiast trzy wieże z XIV/XV wieku i pełen obwód murów, od południowego wschodu zastawiony budynkiem przekształconym w czasach nowożytnych. Zaniedbany zamek oczekuje obecnie renowacji, lecz jest dostępny odpłatnie dla zwiedzających codziennie od 9.00 do 18.00.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 2, Praha 2000.
Durdík T., Kašička F., Nechvátal B., Hrady, hrádky a tvrze na Písecku, Písek 1995.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Čechy, t. V, red. Z.Fiala, Praha 1986.
Menclová D., České hrady, Praha 1972.
Soukup J., Soupis památek historických a uměleckých v Království českém, ročník 33. Politický okres písecký, Praha 1910.