Historia
Kościół św. Mikołaja wzniesiono około 1330 roku w centrum bogatego regionu, niegdyś wypełnionego licznymi górniczymi osadami. Zapewne tym można tłumaczyć tak rozwiniętą formę świątyni, zbudowanej w pewnym oddaleniu od centrum Kašperskéj Hory. W XVIII wieku kościół przebudowano w stylistyce barokowej. Niestety przekształcono wówczas większość okien korpusu nawowego, założono także drewniane stropy nad nawami w miejsce wcześniejszych sklepień.
Architektura
Kościół został wzniesiony jako trójnawowa budowla o formie bazyliki, z prezbiterium po stronie wschodniej o szerokości nawy głównej i takiej samej wysokości oraz z czworoboczną wieżą po stronie północnej, w przyziemiu której umieszczono zakrystię. Zamknięcie prezbiterium rozwiązano trójbocznie, zostało ono także jako jedyna część kościoła poza fasadą zachodnią wzmocnione od zewnątrz uskokowymi przyporami. Do południowej ściany prezbiterium w późniejszym okresie dobudowano ossuarium.
Nawy boczne pierwotnie oświetlone były rozglifionymi, małymi oknami o zwieńczeniach w formie trójliści. Główne wejście do kościoła usytuowano w prostej, zachodniej fasadzie, w dużym ostrołukowym, profilowanym wałkami i wklęskami portalu osadzonym na niskim, uskokowym cokoliku. Dodatkowe wejście umieszczono w nawie południowej. Wysokie prezbiterium przepruto pomiędzy przyporami dużymi, długimi, a jednocześnie stosunkowo wąskimi oknami ostrołucznymi.
Wewnątrz prezbiterium podzielono na dwa prostokątne przęsła przykryte na wysokości 12 metrów sklepieniem krzyżowo – żebrowym oraz wschodnie zamknięcie zwieńczone sklepieniem sześciodzielnym. Żebra opuszczono na gładkie kapitele obłych służek, przedłużonych aż do poziomu posadzki. Sklepienie krzyżowe wieńczyło niegdyś także nawy boczne oraz pomieszczenie w przyziemiu wieży. Nawę główną od prezbiterium oddzielono ostrołuczoną arkadą tęczy o sfazowanym ościeżu i impostach pod archiwoltą. Podział na nawy zapewniły natomiast niskie, ostrołuczne, pozbawione profilowania arkady, oparte na dwóch rzędach ośmiu, bardzo masywnych filarów, przez co sprawiały wrażenie wyciętych w grubym murze. Pierwotnie wnętrze naw i prezbiterium ozdabiały ścienne polichromie.
Stan obecny
Kościół św. Mikołaja został częściowo przekształcony w okresie nowożytnym, ale uniknął gruntownej neogotyckiej przebudowy, której doświadczyła pobliska, pierwotnie bardzo podobna fara w Kašperskiej Horze (także trójnawowa bazylika z wielobocznym prezbiterium). U św. Mikołaja od strony zewnętrznej największą stratą było zmodernizowanie okien korpusu nawowego na bezstylowe czworoboczne otwory. Jedno oryginalne okno korpusu zachowało się po stronie południowej w nawie bocznej. Przetrwał także portal zachodni oraz okna części prezbiterialnej. Wewnątrz kościoła zachował się kamienny nagrobek z 1347 roku oraz sedilia w prezbiterium. Sklepienie widoczne jest w prezbiterium oraz tylko w jednym przęśle korpusu, we wschodniej części nawy północnej.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hostaš K., Vaněk F., Soupis památek historických a uměleckých v politickém okresu Sušickém, Praha 1900.
Líbal D., Katalog gotické architektury v České republice do husitských válek, Praha 2001.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. II, Praha 1978.