Historia
Źródła historyczne nie pozostawiły informacji o tym kto i kiedy wzniósł zamek Karlík. Możliwe, że został zbudowany z fundacji cesarza Karola IV, o czym świadczyłaby jego nazwa, prawdopodobnie powstał on także w związku z budową sąsiedniego zamku Karlštejn. W 1400 roku Wacław IV oddał Karlík w zastaw nieznanej z imienia osobie, co było pierwszą informacją w źródłach pisanych o zamku. W tym samym dokumencie król przekazał kwotę w wysokości 200 kop groszy na prace budowlane na zamku, co świadczyłoby o tym, iż albo nie był jeszcze wówczas ukończony, albo wymagał naprawy. Kolejna wzmianka o Karlíku odnotowana została dopiero w 1544 roku, jednak wzmiankowano wtedy tylko pobliski staw i młyn, a sam zamek wykorzystano jako punkt orientacyjny. Nie wiadomo kiedy Karlík został opuszczony lub zniszczony, przypuszczalnie jednak nie przetrwał on okresu wojen husyckich.
Architektura
Zamek został wzniesiony na stromym, skalnym cyplu zwanym Hrádek, zwróconym w stronę przebiegającej z południowego – wschodu na północny – zachód doliny strumienia Karlickiego. Od najłagodniejszej północnej strony wzgórza zabezpieczono się ziemnym wałem i suchą fosą, natomiast na pozostałych kierunkach ochronę zapewniały strome stoki, po stronie południowo – wschodniej przechodzące w skalne ostańce. Cała dolina i szersze otoczenie zamku zapewne w średniowieczu były mocno zalesione.
W najwyższym punkcie terenu wzniesiono z miejscowego kamienia zabudowę o formie zbliżonej do trapezu. Prawdopodobnie składała się ona z dwóch połączonych narożnikami budynków, które wraz z dwoma krótkimi kurtynami muru wydzielały niewielki dziedziniec. Budynek północno – zachodni być może miał formę wieżową, która swą masą osłaniała dziedziniec i drugie skrzydło od strony drogi dojazdowej. Jego detale architektoniczne zostały wykonane z żółtego piaskowca, materiału wizualnie analogicznego do elementów architektonicznych na zamku Karlštejn. W planie budowla była nieregularna, z poligonalnym frontem.
Cechą charakterystyczną zamku były małe rozmiary oraz całkowity brak podzamcza i bezpośredniego kontaktu z okolicznymi osadami, które mogłyby stanowić jego gospodarcze zaplecze. Nie był więc zwykłą rezydencją rycerską. Forma Karlíka wskazywałaby na rolę strażniczo – kontrolną, a przede wszystkim myśliwską, jako miejsce pobytu na czas polowań w okolicznych lasach.
Stan obecny
Zamek nie zachował się do czasów współczesnych. Widoczny jest jedynie fragment dolnej partii dwukrotnie załamanego czołowego muru po stronie północnej. Niestety w ciągu ostatnich 50 lat i tak nieliczne relikty Karlíka uległy dalszej, znacznej degradacji, dlatego obecnie o istnieniu zabudowań zamku świadczą głównie nierówności terenu i ziemne zwałowiska kryjące gruz z zawalonych partii budowli. Wstęp na teren dawnego zamku jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Durdík T., Hrad Karlík, „Archæologia historica”, roč. 33, č. 1, 2008.
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Dodatky 2, Praha 2005.