Historia
Zamek Kanšperk (zwany także Gansberg) został założony przez Beneša Husa (Gansa), który w 1339 roku pojawił się jako świadek na dokumencie. Sprzedał on wówczas Kurovice, w zamian za co prawdopodobnie nabył wieś Suchov, w pobliżu której umieścił swą nową siedzibę. Beneš spokrewniony był z Ctiborem i Pavlikiem ze Stráni, z których ten drugi był w 1360 roku opiekunem sierot Milota i Beneša z Kanšperka. Przekazali oni wówczas Kanšperk wraz z Dolním i Horním Němčí, Korytném i częścią Volenova Frankowi i Petrowi z Kunovic. W 1404 roku zamek posiadał Beneš Doupovec z Kanšperka, w 1406 Bohuš z Otěšic, a w 1417 roku Jan Lýsek z Brandýsa. Lýsek był wrogiem husytów, dlatego też Kanšperk został zdobyty przez Petra Strážnickiego z Kravař. Pomimo tego zamek przetrwał okres wojen husyckich, gdyż w 1439 roku Jiři z Kravař oddał go w zastaw Drslavovi z Nákla i jego małżonce Elišce z Roštína. Do zniszczenia budowli prawdopodobnie doszło podczas wojen czesko-węgierskich z drugiej połowy XV wieku, ponieważ w 1486 roku Kanšperk był już opisywany jako opuszczony.
Architektura
Zamek założono na płasko zakończonym wzniesieniu, wysuniętym ze wschodnich stoków większego grzbietu. Górował nad doliną niewielkiego strumienia, wypływające ze skał po zachodniej stronie zamku i zapewne stanowiącego główne źródło wody dla jego mieszkańców. Kanšperk wykorzystywał dwa naturalne wąwozy przy dłuższych bokach wschodnim i zachodnim oraz zbocze od strony północnej, skierowane w stronę znajdującej się w dolinie osady Suchov. Na południu cypel oddzielono od pozostałej części terenu poprzecznym przekopem o szerokości około 20 metrów i głębokości wynoszącej co najmniej 3,5 metra.
Zamek zbudowany był na planie zbliżonym do prostokąta o wymiarach 33 x 19 metrów. Składał się z dwóch budynków mieszkalnych, połączonych dwoma kurtynami muru obronnego, które wyznaczały pomiędzy zabudowaniami wewnętrzny dziedziniec, lekko opadający ku stronie północnej. Był to układ bardzo popularny w XIV-wiecznym budownictwie zamkowym, stosowany nie tylko w małych założeniach rycerskich, ale i w zamkach najbogatszych rodów królestwa (np. Dívci Kámen, Litice nad Orlicí, Helfenburk u Bavorova, Cornštejn).
Dom południowy w przyziemiu był trójdzielny, ponadto jego zachodnia część mieściła przejazd bramny, zapewne poprzedzony drewnianym mostem nad południowym przekopem. Dom północny prawdopodobnie był jednoprzestrzenny, trapezowaty w planie ze względu na nieregularne ukształtowanie terenu. Niewykluczone że dodatkowy wąski budynek dostawiony był do zachodniego odcinka muru obronnego. Ze względu na małe rozmiary mógł on mieć funkcję pomocniczą, gospodarczą.
Stan obecny
Kanšperk nie zachował się do czasów współczesnych, pomimo że jeszcze około 1960 roku mury zamku sięgały miejscami około 1 metra wysokości. Degradację przyspieszył wandalizm i wykorzystywanie miejsca jako nielegalnego wysypiska śmieci. Dalszej dewastacji zapobiegły prace archeologiczne i zabezpieczające prowadzone od 1999 roku. Polana z niewielkimi, kamiennymi reliktami znajduje się w pobliżu wsi Suchov, ale nie prowadzi do niej żaden oznakowany szlak turystyczny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Hrady a zámky na Moravě a ve Slezsku, Praha 1999.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.